Umieścili znaki pamięci na grobach czterech powstańców śląskich

0
Grób ppor. Stanisława Krzyżowskiego, fot. powiat
Reklama

Dziś (6.10) na cmentarzu Wszystkich Świętych w Pszczynie odbyła się uroczystość odznaczenia grobów powstańców śląskich: Aleksego Fizi, Stanisława Krzyżowskiego, Juliusza Cichonia oraz Huberta Piechy. Na nagrobkach umieszczono znak pamięci „Tobie Polsko” oraz plakietkę „grobu weterana walk o wolność i niepodległość Polski”.

Akcja odznaczania grobów znakiem pamięci ma na celu uhonorowanie powstańców śląskich, którzy spoczywają na cmentarzach naszego województwa oraz wskazanie lokalnym społecznościom miejsc pochówku tych, którzy w latach 1919-21 przelewali krew za powrót Górnego Śląska do Polski. Inicjatorem akcji jest Instytut Pamięci Narodowej w Katowicach.

W uroczystości na cmentarzu Wszystkich Świętych w Pszczynie wzięli udział poseł Grzegorz Gaża, przedstawiciele IPN w Katowicach z dyrektorem oddziału drem Andrzejem Sznajderem, przedstawiciele starostwa pszczyńskiego na czele ze starostą Barbarą Bandołą, przedstawiciele gminy Pszczyna, Kurkowe Bractwo Strzeleckie z Pszczyny, Pro Memoria Stowarzyszenie Bitwy pod Pszczyną 1939, klasa mundurowa PZS nr 2 w Pszczynie, harcerze ziemi pszczyńskiej oraz poczty sztandarowe szkół powiatowych i gminnych.

– Grób jest szczególnym miejscem dokumentującym istnienie osoby, jest ostatnim miejscem i sposobem zaznaczenia bliskiej pamięci jej życia i dokonań. Przygotowując się do obchodów setnych rocznic I, II i III powstania śląskiego, z wielkim zaskoczeniem stwierdziliśmy, że w ewidencji figuruje zaledwie sto kilkadziesiąt grobów powstańczych. Jeśli zważyć, że we wszystkich trzech powstaniach liczba powstańców śląskich sięga najprawdopodobniej ok. 50 tys., to znaczy, że w ciągu 100 lat od tamtych wydarzeń pozostał bardzo skromny ślad w naszej zbiorowej pamięci o tych ludziach. Stąd inicjatywa IPN, by tę brakującą liczbę grobów odszukać – mówił dr Andrzej Sznajder, dyrektor katowickiego oddziału IPN, instytucji, która apeluje do samorządowców, administratorów cmentarzy, księży i mieszkańców o informacje, bo być może tylko najbliżsi wiedzą, że ich dziadek bądź pradziadek był powstańcem śląskim i że jego grób wciąż istnieje. Jak podkreślał dyrektor katowickiego oddziału IPN, niezwykle ważne jest, by dotrzeć do grobów weteranów walk powstańczych, którzy zmarli w końcu XX w. i często na ich grobach nie ma informacji o tym, że walczyli w powstaniach.

W ciągu dwóch lat akcja przyniosła efekt w postaci odnalezienia ponad stu kolejnych grobów.

Reklama

Znak pamięci „Tobie Polsko” swoim wyglądem nawiązuje do sztandaru powstańczego z roku 1920, który został wyszyty w pracowni przy redakcji „Katolika” w Bytomiu i obecnie znajduje się w zbiorach Muzeum Czynu Powstańczego w Górze św. Anny. Ten sztandar w rzeczywistości w rozmiarze niespełna 2 metrów wysokości był niesiony w patriotycznej manifestacji 2 maja 1920 r. w Osieku, upamiętniającej uchwalenie Konstytucji 3 maja. Uroczyści te obchodzono na całym Górnym Śląsku i były to pierwsze legalne obchody tej rocznicy na tym terenie.

Historię powstań śląskich w powiecie pszczyńskim przybliżył prof. Marian Małecki. Modlitwę w intencji powstańców poprowadził ks. Damian Gatnar, proboszcz parafii Wszystkich Świętych w Pszczynie.

– Pamięć o powstańcach śląskich jest naszym obowiązkiem. Ziemia pszczyńska jest usiana grobami powstańców i powinniśmy wszyscy włączyć się w akcję Instytutu Pamięci Narodowej, aby nie były to groby anonimowe – mówiła starosta Barbara Bandoła.

Informacje biograficzne na temat powstańców zamieszczamy poniżej.

Aleksy Fizia

Urodził się 1 czerwca 1888 r. w Krzyżowicach. Był między innymi: prezesem pszczyńskiego gniazda Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Pszczynie, współzałożycielem Towarzystwa Śpiewaczego „Lutnia” i Towarzystwa Czytelni Ludowych oraz komendantem powiatowym Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska. Brał udział w I, II i III powstaniu śląskim. Po 1922 r. kontynuował pracę jako prezes „Sokoła” oraz prezes Związku Powstańców Śląskich i prezes Związku Obrony Kresów Zachodnich. Zmarł 29 stycznia 1927 r. Odznaczony Krzyżem Niepodległości z Mieczami, Krzyżem na Śląskiej Wstędze Waleczności i Zasługi oraz Krzyżem Walecznych.

ppor. Stanisław Krzyżowski

Urodził się 20 października 1893 r. w Tychach. Był zaangażowany w działalność między innymi Towarzystwa Śpiewaczego „Harmonia” w Tychach, miejscowego gniazda „Sokoła”. Od 1919 r. pełnił funkcję zastępcy komendanta powiatowego Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska. Podczas I powstania śląskiego prowadził akcję powstańczą w północnej części powiatu pszczyńskiego. W okresie 18.08.1919-30.08.1919 był szefem oddziału operacyjnego przy dowództwie na powiat w Dziedzicach. W okresie 18.08.1919-30.08.1919 piastował stanowisko komendanta posterunku wywiadowczego nr 5 Oddziału II w Dziedzicach. W okresie 15.02.1920-16.08.1920 pełnił funkcję dowódcy powiatu pszczyńskiego, a od 16.08.2020 do 02.05.1921 był dowódcą powiatowym POW w Pszczynie. Po powstaniach organizował Straż Obywatelską w powiecie pszczyńskim, a w latach 1921-1922 był sekretarzem powiatowej Rady Ludowej oraz prezesem Związku Powstańców Śląskich na powiat. W roku 1930 został wybrany na posła na Sejm II RP. Zmarł 3 maja 1933 r. Odznaczony Orderem Wojennym Virtuti Militari, Krzyżem Walecznych, Krzyżem na Śląskiej Wstędze Waleczności i Zasługi.

Grób Huberta Piechy, fot. powiat

Hubert Piecha

Urodził się 11 stycznia 1900 r. Brał udział w I, II i III powstaniu śląskim. Zmarł 13 stycznia 1978 r.

Grób Juliusza Cichonia, fot. powiat

kpr. Juliusz Cichoń

Urodził się 7 stycznia 1885 r. w Łabędach. Brał udział w I, II i III powstaniu śląskim. Był sekretarzem biura komisariatu plebiscytowego w Gliwicach. Należał również do Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska. Podczas III powstania śląskiego był komendantem straży gminnej w Łabędach. Służył w 3. kompanii 4. pułku gliwickiego i brał udział w walkach między innymi pod Gliwicami, Kędzierzynem oraz Starym Koźlem. Po powstaniach był członkiem straży gminnej. Zmarł 23 sierpnia 1965 r. Za swoją działalność został odznaczony między innymi Gwiazdą Górnośląską, Krzyżem na Śląskiej Wstędze Waleczności i Zasługi oraz Medalem Niepodległości.

(r), źródło: powiat pszczyński

Reklama

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj