Śląski Urząd Wojewódzki poinformował, że (w ramach prewencyjnych przygotowań na wypadek skażenia radiacyjnego) dla mieszkańców województwa śląskiego przygotowano 6,5 mln dawek jodku potasu. Tabletki te przesyłane są do gmin, ale będą wydawane wyłącznie w momencie ogłoszenia zagrożenia. Akcja rozsyłania jodku potasu związana jest z zagrożeniem wywołanym wojną w Ukrainie.
Jodek potasu zabezpiecza przed prawdopodobieństwem wystąpienia raka tarczycy np. w warunkach skażenia radiacyjnego. Na wstępie należy jednak podkreślić, że Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji zapewnia, iż w tej chwili nie występuje zagrożenie takim skażeniem, a sytuacja jest na bieżąco monitorowana przez Państwową Agencję Atomistyki. Obecne działania prewencyjne wywołały informacje dotyczące sytuacji w rejonie Zaporoskiej Elektrowni Atomowej w Ukrainie, gdzie toczyły się walki.
Jak poinformowała 5 października Alina Kucharzewska, rzecznik prasowa wojewody śląskiego, wojewoda Jarosław Wieczorek przedstawił szczegóły dotyczące dystrybucji jodku potasu w naszym regionie. Podczas briefingu prasowego w Śląskim Urzędzie Wojewódzkim w Katowicach przekazano też informacje dotyczące przyjmowania preparatu. Takie działania prewencyjne są prowadzone w całym kraju jako standardowe procedury w ramach systemu zarzadzania kryzysowego.
– To, co w tej chwili jest realizowane w zakresie dystrybucji w województwie śląskim ma na celu prewencyjne przygotowanie się na wypadek skażenia radiacyjnego – mówi wojewoda Wieczorek. – Choć warto podkreślić, że dzisiaj takiego ryzyka nie obserwujemy. Jest bardzo mało prawdopodobne, aby województwo śląskie mogło być zagrożone zdarzeniem radiacyjnym, ale zdajemy sobie sprawę, że sytuacja za wschodnią granicą nie jest w pełni przewidywalna. Dla mieszkańców województwa śląskiego zabezpieczonych jest ponad 6,5 mln dawek jodku potasu. Wszystkie tabletki już w ubiegłym tygodniu zostały zadysponowane do miejskich i powiatowych komend Państwowej Straży Pożarnej i od kilku dni są już redystrybuowane na niższe poziomy – do gmin.
Alina Kucharzewska informuje, że trwa dystrybucja jodku potasu do gmin; aktualnie tabletki te są i będą przechowywane w magazynach należących do prezydenta miasta, burmistrza, wójta. Gminy organizują na swoim terenie punkty wydawania tabletek jodku potasu. Mogą to być na przykład szkoły, przychodnie, szpitale, internaty czy inne lokalizacje wskazane przez samorząd. Lista tych miejsc będzie umieszczana na stronach urzędowych gmin i miast.
Jak podkreślił na briefingu wojewoda, w ostatnim czasie spotkał się z prezydentami miast, by omówić, w jaki sposób preparat powinien być redystrybuowany, jak przygotować się do tego „najrozsądniej, najlepiej, najskuteczniej logistycznie tak, żeby mieszkańcy mieli możliwość łatwego i szybkiego dostępu do tego preparatu”.
– Miejsca dystrybucji będą oczywiście udostępniane przez poszczególne jednostki samorządu terytorialnego tak, aby mieszkaniec miał ogląd, w jakim miejscu najbliżej […] będzie mógł odebrać tabletkę – zaznaczył wojewoda.
Jeśli doszłoby do skażenia radiacyjnego, wszyscy przebywający w województwie śląskim zostaną o tym powiadomieni dostępnymi wszelkimi możliwymi kanałami informacyjnymi, jak chociażby poprzez SMS, regionalny system ostrzegania, media lokalne, czy nawet służby wojewody, jak policja czy straż pożarna.
WAŻNE! Tabletki wydawane będą mieszkańcom tylko i wyłącznie w momencie ogłoszonego zagrożenia.
Procedury wydawania w lokalnych punktach mają być maksymalnie uproszczone i nie trzeba będzie okazywać dowodów tożsamości.
O szczegółach medycznych dotyczących przyjmowania jodku potasu opowiedział podczas konferencji dr n. med. Janusz Strzelczyk, wojewódzki konsultant ds. endokrynologii.
Dawkowanie tabletek ze stabilnym jodem zależy od wieku. Stosowanie dawki większej lub mniejszej od zalecanej może zagrozić zdrowiu. Nie należy stosować preparatów na własną rękę.
Jak podkreślił dr Janusz Strzelczyk, powinniśmy przyjmować ten preparat w momencie, jeśli rzeczywiście dojdzie do ekspozycji. Najbardziej narażone w tym przypadku (na działanie jodu radioaktywnego) są dzieci. Im człowiek jest starszy, tym metabolizm nieco się zmienia, a więc zapotrzebowanie na hormony tarczycy, które są produkowane z jodu, jest dużo niższe. Stąd też dodatkowa ilość jodu osobom powyżej 60 lat może nawet zaszkodzić.
– Drugą bardzo ważną rzeczą jest to, że w chwili obecnej żyjemy na terenach, gdzie nie mamy niedoboru jodu. To jest naprawdę bardzo ważne. Dlaczego? Dlatego, że jeśli dostarczamy normalną ilość jodu w pożywieniu, to w takiej sytuacji organizm nie jest narażony na tak duże pochłonięcie potencjalnej dawki – zaznaczył dr n. med. Janusz Strzelczyk. – Im młodsza osoba, tym to zapotrzebowanie jest większe. Śląski konsultant w dziedzinie endokrynologii przestrzegał przed zażywaniem preparatów z jodem na własną rękę.
– Jeśli pojawi się ekspozycja, powinniśmy ten preparat zażyć. […] Natomiast jako endokrynolog-praktyk chciałbym bardzo mocno przestrzec przed tym, aby nie przyjmować tych wszystkich najróżniejszych preparatów, do których pacjenci mają dostęp i czasami w sposób nieodpowiedzialny je przyjmują. Mocno narażają siebie w ten sposób na potencjalne choroby tarczycy: od częściowej lub całkowitej niedoczynności, po – jeśli są to osoby młodsze – do wystąpienia objawów nadczynności, co jest zdecydowanie groźniejsze – powiedział dr Strzelczyk.
Dawkowanie tabletek ze stabilnym jodem, który blokuje wchłanianie radioaktywnego jodu, jest zależne od wieku:
– dorośli do 60. roku życia i dzieci powyżej 12. roku życia – 2 tabletki (100 mg jodu),
– dzieci od 3. do 12. roku życia – 1 tabletka (50 mg jodu),
– dzieci od 1 miesiąca do 3. roku życia – 0,5 tabletki (25 mg jodu),
– noworodki – 0,25 tabletki (12,5 mg jodu),
– kobiety w ciąży i karmiące piersią – 2 tabletki (100 mg jodu).
Preparatu nie mogą przyjmować:
– osoby uczulone na jodek potasu lub którykolwiek z pozostałych składników tego leku,
– osoby z nadczynnością tarczycy,
– osoby z zaburzeniami naczyń krwionośnych (zapalenie naczyń z hipokomplementemią),
– osoby z chorobami autoimmunologicznymi połączonymi ze świądem oraz pęcherzykami na skórze (opryszczkowe zapalenie skóry Duhringa).
Wskazówki dotyczące przyjmowania tabletek ze stabilnym jodem:
Aby uzyskać odpowiednią dawkę dla niemowląt i małych dzieci, należy przełamać tabletkę wzdłuż linii podziału i podać dziecku wskazaną część tabletki. Tabletki można rozgryzać lub połykać w całości. Dla dzieci karmionych piersią można rozkruszyć tabletki i rozpuścić je w wodzie, syropie lub innym płynie. Aby zapewnić odpowiednią ochronę, lek należy przyjąć doustnie, niezwłocznie po otrzymaniu komunikatu od właściwych służb o wystąpieniu skażenia radiacyjnego (najlepiej w ciągu 2 godzin). Przyjęcie tabletek w ciągu 8 godzin od ekspozycji na działanie promieniowania nadal pozostaje korzystne.
Sytuację radiacyjną na terenie Polski można sprawdzać na mapie aktualizowanej przez Państwową Agencję Atomistyki: https://monitoring.paa.gov.pl/maps-portal/. Tutaj też można zapoznać się z systemem monitorowania sytuacji radiacyjnej i bieżącymi działaniami podejmowanymi przez PAA (https://www.gov.pl/web/paa/nowa-mapa-radiacyjna-polski-panstwowej-agencji-atomistyki).
– Zachęcamy też do zapoznania się z broszurą informacyjną MSWiA, która również będzie przekazana do wykorzystania przez gminy – mówi Alina Kucharzewska. – Broszura dostępna jest na stronie internetowej oraz w mediach społecznościowych Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego w Katowicach. Na bieżąco będziemy przekazywać dalsze informacje na temat dystrybucji jodku potasu.
(pp)
