Pięć lat temu uruchomiono program „Czyste Powietrze”. To największa proekologiczna inicjatywa w polskiej historii. Służy skutecznej walce ze smogiem oraz poprawie efektywności energetycznej jednorodzinnych budynków mieszkalnych. Przypomniano to 22 września w gminie Miedźna (w województwie śląskim) na specjalnie zorganizowanej konferencji.
Gminę Miedźna, jako miejsce konferencji, wybrano nieprzypadkowo. Mirosław Cichy, ekspert do spraw komunikacji Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach, informuje (powołując się na dane Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska), że Miedźna to jedna z gmin, które między 2019 a 2022 rokiem osiągnęły największą redukcję pyłu zawieszonego PM2,5 – do czego przyczynił się program „Czyste Powietrze”.
W ciągu pięciu lat funkcjonowania programu skorzystało z niego, jak słyszymy, już prawie 700 tys. beneficjentów w całym kraju, co przekłada się na blisko 18 mld zł ekoinwestycji (na termomodernizację i wymianę nieekologicznych kotłów można dostać nawet 136,2 tys. zł bezzwrotnej dotacji). Budżet programu „Czyste Powietrze” na lata 2018-2029 wynosi 103 mld zł.
– Pięć lat programu „Czyste Powietrze” to bardzo dobra okazja do przypomnienia o pomocy finansowej dla wszystkich, którzy chcą się pozbyć starych kopciuchów, przeprowadzić termomodernizację domu jednorodzinnego, zadbać o środowisko, ale również i o własne finanse – mówił Paweł Mirowski, wiceprezes Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz pełnomocnik Prezesa Rady Ministrów ds. programu „Czyste Powietrze” i efektywności energetycznej budynków. – Warto zauważyć, że to przekłada się zarówno na oszczędności za ogrzewanie, lepsze warunki życia w ocieplonych domach, jak i daje korzyści zdrowotne, bo emitując mniej pyłów do atmosfery, oddychamy czystszym powietrzem. Bardzo się cieszę, że to właśnie tu, w Miedźnej na Śląsku, przy współpracy z WFOŚiGW w Katowicach, mieszkańcy chętnie korzystają z tego programu.
– Od początku funkcjonowania programu „Czyste Powietrze”, w naszym województwie mamy już ponad 105 tys. wnioskodawców zdecydowanych na udział w tym projekcie – podkreśla Tomasz Bednarek, prezes WFOŚiGW w Katowicach. – Współpracując ze 144 gminami, podpisaliśmy już około 95 tys. umów na ponad 1,8 mld zł dofinansowania. Bardzo mnie cieszy fakt, że coraz więcej gmin województwa śląskiego osiąga coraz lepsze wyniki, jeśli chodzi o jakość powietrza – jak np. gmina Goczałkowice, która znajduje się na czele rankingu Gmin Polskiego Alarmu Smogowego.
Program „Czyste Powietrze”, pod nadzorem Ministerstwa Klimatu i Środowiska, realizowany jest od września 2018 roku przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej wraz z szesnastoma funduszami wojewódzkimi (WFOŚiGW). Partnerami są wybrane banki (Kredyt Czyste Powietrze) oraz 86 proc. gmin w całej Polsce, które prowadzą w kraju 2127 punktów konsultacyjno-informacyjnych programu „Czyste Powietrze”.
– Te gminne punkty konsultacyjno-informacyjne są siłą napędową naszego programu – dodaje wiceprezes Paweł Mirowski. – Beneficjenci mogą tam otrzymać kompleksową pomoc w złożeniu wniosku o dofinansowanie wymiany kopciuchów i termomodernizację domów, mogą też liczyć na wsparcie w rozliczeniu przedsięwzięcia. Finansowanie przez NFOŚiGW działania takich miejsc przyczynia się do skutecznej walki ze smogiem i poprawy efektywności energetycznej jednorodzinnych budynków mieszkalnych.
– W naszej gminie punkt informacyjno-konsultacyjny działa od maja 2021 roku – mówi Jan Słoninka, wójt gminy Miedźna. – Dzięki temu, że znajduje się on w Urzędzie Gminy Miedźna i mieszkańcy nie muszą nigdzie jeździć, złożonych zostało 226 wniosków w programie „Czyste Powietrze”. Za pośrednictwem punku udzielono ok. 1,3 tys. konsultacji mieszkańcom zainteresowanym uzyskaniem dofinansowania na wymianę kopciuchów i termomodernizację.
Wnioskodawcy, chcący skorzystać z programu „Czyste Powietrze”, mają do dyspozycji trzy poziomy dofinansowania. Należy przy tym pamiętać, że im niższe są dochody, tym wyższa przysługuje dotacja.
Najwięcej, bo aż 135 tys. zł przysługuje w przypadku, gdy miesięczny dochód nie jest większy niż 1090 zł lub 1526 zł na osobę (dotyczy to odpowiednio gospodarstw wieloosobowych i jednoosobowych). Na dotację tej wielkości mogą również liczyć ci, którzy mają ustalone prawo do jednej z czterech form zasiłku.
Kolejny próg dochodowy – przy wsparciu do 99 tys. zł – wynosi odpowiednio: 1894 zł lub 2651 zł. Z kolei do 66 tys. zł mogą dostać wnioskodawcy, których roczny dochód nie przekracza 135 tys. zł. Dodatkowe pieniądze – maksymalnie 1,2 tys. zł – można uzyskać na wykonanie audytu energetycznego.
Spotkaniu w gminie Miedźna towarzyszyła prezentacja Uniwersyteckich Laboratoriów Kontroli Atmosfery (ULKA), badających jakość powietrza na terenie województwa śląskiego. Od 2016 roku naukowcy i studenci Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach dysponują pierwszym w Polsce napowietrznym laboratorium umieszczonym w koszu załogowego balonu na ogrzane powietrze. Balon wynosi Uniwersyteckie Laboratoria Kontroli Atmosfery na wysokość 4 km. Krąży nad miastami śląskiej metropolii, zbierając kompleksowe dane na temat jakości powietrza (którym oddychają jej mieszkańcy) oraz kierunków przemieszczania się zanieczyszczeń. W projekcie uczestniczą naukowcy wielu dyscyplin: meteorolodzy, klimatolodzy, mineralodzy, biolodzy, fizycy, chemicy i hydrolodzy.
Szczegóły programu „Czyste Powietrze” można znaleźć na stronie: czystepowietrze.gov.pl.
(pp)
