Nowym metropolitą katowickim został dotychczasowy koadiutor diecezji, arcybiskup Adrian Józef Galbas. To naturalna kolej rzeczy po tym, jak w grudniu 2021 roku został mianowany przez papieża arcybiskupem koadiutorem Archidiecezji Katowickiej. Od tamtego momentu formalna zmiana na urzędzie metropolity katowickiego była już tylko kwestią czasu.
W komunikacie opublikowanym 31 maja 2023 roku Nuncjatura Apostolska w Polsce informuje, że „Ojciec Święty Franciszek: 1. Przyjął rezygnację arcybiskupa Wiktora Skworca z posługi arcybiskupa metropolity katowickiego. 2. Następcą na urzędzie arcybiskupa metropolity katowickiego zostaje tym samym dotychczasowy koadiutor diecezji, ksiądz arcybiskup Adrian Józef Galbas SAC”.
Ks. abp Skworc, zanim został metropolitą katowickim, w latach 1998-2011 był biskupem tarnowskim. 9 lipca 2021 roku poinformowaliśmy, że Stolica Apostolska – w następstwie zgłoszenia dokonanego przez abp. Wiktora Skworca – przeprowadziła postępowanie w celu zbadania sygnalizowanych zaniedbań wykorzystania seksualnego popełnionego wobec osób małoletnich przez dwóch kapłanów diecezji tarnowskiej.
Po przeprowadzonym przez Watykan dochodzeniu Archidiecezja Katowicka opublikowała (9 lipca 2021 roku) komunikat Archidiecezji Krakowskiej dotyczący ks. abp Wiktora Skworca, ówczesnego metropolity katowickiego:
„Działając na podstawie przepisów Kodeksu Prawa Kanonicznego i motu proprio Papieża Franciszka Vos estis lux mundi, Stolica Apostolska – w następstwie zgłoszenia dokonanego przez abp. Wiktora Skworca – przeprowadziła postępowanie w celu zbadania sygnalizowanych zaniedbań wykorzystania seksualnego popełnionego wobec osób małoletnich przez dwóch kapłanów tej diecezji.
Po zakończeniu powyższego dochodzenia i w związku ze swoimi wcześniejszymi oświadczeniami, abp Wiktor Skworc: złożył rezygnację z członkostwa w Radzie Stałej Konferencji Episkopatu Polski; złożył rezygnację z funkcji przewodniczącego Komisji ds. Duszpasterstwa Konferencji Episkopatu Polski; zobowiązał się wesprzeć finansowo – z prywatnych środków – wydatki diecezji tarnowskiej związane ze sprawami wykorzystania seksualnego; poprosił o wyznaczenie Arcybiskupa Koadiutora”.
Koadiutor, mówiąc w największym skrócie, to formalnie biskup pomocniczy, ale z prawem sukcesji – czyli obejmuje diecezję w momencie, gdy biskup diecezjalny (ordynariusz) ustąpi z urzędu, przejdzie na emeryturę lub umrze. Inaczej mówiąc, wyznaczając koadiutora, papież wskazuje, kto będzie następcą dotychczasowego ordynariusza, a faktyczna zmiana na tym urzędzie, to już tylko kwestia czasu.
4 grudnia 2021 roku papież Franciszek koadiutorem Archidiecezji Katowickiej mianował dotychczasowego biskupa pomocniczego diecezji ełckiej – Adriana Galbasa. 15 grudnia arcybiskup koadiutor okazał nominacyjne pismo apostolskie arcybiskupowi katowickiemu Wiktorowi Skworcowi i kolegium konsultorów, obejmując w ten sposób swój urząd. Posługę duszpasterską z tym związaną rozpoczął 5 lutego 2022 roku.
Konferencja Episkopatu Polski informuje, że: Adrian Józef Galbas urodził się 26 stycznia 1968 roku w Bytomiu, gdzie ukończył szkołę podstawową i średnią. W 1987 roku został przyjęty do Stowarzyszenia Apostolstwa Katolickiego Księży Pallotynów. W latach 1987-1988 odbył nowicjat w Ząbkowicach Śl., a następnie studiował w Wyższym Seminarium Duchownym SAC w Ołtarzewie. Śluby wieczyste złożył 8 września 1993 roku w Zakopanem, a 7 maja 1994 roku w Ołtarzewie przyjął święcenia prezbiteratu.
W latach 1994 – 1995 był wikariuszem w parafii pw. św. Michała Archanioła w Łodzi. Od 1995 do 1998 roku studiował teologię pastoralną na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Był jednocześnie studentem Wyższej Szkoły Komunikowania Społecznego i Dziennikarstwa przy KUL. W latach 1998-2002 pełnił funkcję prefekta alumnów w Wyższym Seminarium Duchownym w Ołtarzewie, a od 2002 do 2005 był radcą w Zarządzie Prowincji Zwiastowania Pańskiego SAC. W latach 2002 – 2003 był sekretarzem ds. Apostolstwa w Częstochowie. W 2003 roku został proboszczem parafii pw. św. Wawrzyńca w Poznaniu (posługę tę pełnił do 2011 roku). Jednocześnie od 2008 do 2011 roku pełnił po raz kolejny funkcję radcy w Zarządzie Prowincji Zwiastowania Pańskiego SAC w Poznaniu.
W 2012 roku otrzymał tytuł doktora teologii w zakresie teologii duchowości, na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. W latach 2011- 2019 był przełożonym prowincjalnym Prowincji Zwiastowania Pańskiego w Poznaniu. 12 grudnia 2019 roku został mianowany przez Ojca Świętego Franciszka biskupem pomocniczym Diecezji Ełckiej.
Sakrę biskupią przyjął 11 stycznia 2020 roku w katedrze pw. św. Wojciecha w Ełku. W diecezji ełckiej był min.: wikariuszem generalnym, przewodniczącym Komisji ds. Architektury i Sztuki, moderatorem kurii biskupiej oraz odpowiedzialnym za formację stałą kapłanów z młodszych roczników święceń.
W Konferencji Episkopatu Polski jest przewodniczącym Rady ds. Apostolstwa Świeckich.
Jak czytamy na stronie archidiecezjakatowicka.pl, po odczytaniu komunikatu Nuncjatury Apostolskiej, emerytowany już abp senior Wiktor Skworc, skierował do duchownych i świeckich następujące słowa:
„Bracia i Siostry!
Drogi abp Adrianie, mój następco w posłudze biskupów katowickich.
Podziękowanie.
1. Kiedy z dniem dzisiejszym – woli papieża Franciszka – staję się biskupem emerytem czy też biskupem seniorem, przypominam sobie wejście w kapłaństwo; dzień święceń prezbiteratu i prymicji, które celebrowałem w środę wielkanocnego tygodnia. Na kilka chwil – przybył na spotkanie przy stole – ówczesny rektor seminarium duchownego abp Stanisław Szymeczki; przybył i przemówił do neoprezbitera, akcentując przede wszystkim potrzebę zachowania postawy dyspozycyjności wobec potrzeb Kościoła. Wiele razy przypomniałem sobie jego słowa, kiedy Kościół katowicki – przez swoich pasterzy – zlecał nowe zadania, obowiązki. Tak było przez pierwsze 25 lat posługi prezbitera.
Na progu drugiego 25 – lecia posługi, wezwania stawiali papieże; najpierw Jan Paweł II; potem Benedykt XVI i na końcu papież Franciszek. I wszystkim trzem pasterzom Kościoła powszechnego jestem wdzięczny z zaufanie, posłanie do Tarnowa i Katowic a teraz za zwolnienie z urzędu.
2. Dziś – nawiązując do napisanych w ostatnim słowie pasterskim podziękowań i do wypowiedzianych w minioną niedzielę podczas pielgrzymki do MB Piekarskiej – chciałbym żywym słowem podziękować wszystkim wam tu obecnym i nieobecnym – posługującym w bogatych strukturach archidiecezji katowickiej. Wiemy, że struktury same nie działają. Działają w nich ludzie i to od nich zależy jak struktury funkcjonują i jak są oceniane. Jestem przekonany, że dominujące było i jest przekonanie, iż mamy w Kościele tylko i wyłącznie funkcję służebną, dlatego – wybaczcie, że wybiórczo – podziękuje tylko niektórym „służącym”, bo inaczej litania wdzięczności trwał niekończenie długo..
Skoro Deus Caritas est, chcę podziękować najpierw pracownikom Caritas – za codzienność i nadzwyczajne akcje. Za pomoc w czasie covidowym i teraz w czasie ukraińskiej wojny. Myślę też z wdzięcznością o naszym hospicjum i Domu św. Józefa.
Moimi najbliższymi współpracownikami – zarówno w Tarnowie jak i w Katowicach byli biskupi – współpracownicy. To im składam szczere Bóg zapłać za „grę zespołową”; za działanie i wspólną modlitwę. Jestem wdzięczny Wydziałowi Duszpasterstwa Rodzin za troskę o przygotowanie do małżeństwa i duszpasterstwo rodzin oraz za ducha inspirującej współpracy nie tylko z diecezjami w ramach metropolii.
Podobnie dziękuje Wydziałowi Duszpasterstwa – za szerokie działanie – wszak wszystko jest duszpasterstwem zgodnie z zasadą, że salus animarum suprema lex; za podjęcie wezwania jakim było przyjęcie pracy Komisji Duszpasterstwa KEP i nowe inicjatywy. Trudno nie wspomnieć IGM i związanych z nim środkach przekazu, zwłaszcza, że nasze sztandarowe medium GN świętuje swoje 100-lecie. Życzę następnych. Rzadko pamiętamy o Katolickim Telefonie Zaufania – jest i działa.
Pupilla oculi episcopi to seminarium duchowne. Bóg zapłać moderatorom za formację do kapłaństwa, za prowadzenie koniecznego roku propedeutycznego. Metropolitalny Sąd – otrzymuje podziękowanie za prowadzenie swoistego duszpasterstwa jakim jest sobotnie poradnictwo w sprawach małżeńskich.
Trudno nie wspomnieć z wdzięcznością o pobliskim kościele biskupa, o katedrze odnowionej i restaurowanej a przede wszystkim służącej budowaniu wspólnoty Kościoła poprzez liczne, ponad parafialne celebracje, umacniające wspólnoty religijne, społeczne i zawodowe. Raduje też przestrzeń kultury jaka wokół niej wyrosła.
No i temu domowi – Kurii Metropolitalnej – wszystkim tu pracującym i tworzącym klimat domu – szczere Bóg zapłać, zwłaszcza osobom życia konsekrowanego, w tym Siostrom Boromeuszkom. Bóg zapłać też wszystkim tworzącym klimat domu biskupa na ul. Domina 1; siostrom Służebniczkom i Kapelanowi.
Dziś.
3. Już kilka razy – w perspektywie dnia dzisiejszego – przeczytałem watykański dokument wydany jeszcze przez Kongregację ds. Biskupów – pod tytułem „Biskup senior”. M.in. napisano w nim, że biskup senior jest „także zawsze wielkim „orędownikiem” u Boga. Chciałbym nim być, trwając zawsze w duchu komunii z całą archidiecezjalną wspólnotą duchowieństwa i laikatu.
Życzenia.
4. A pod adresem następcy wypowiadam raz jeszcze słowa, zawarte w słowie pożegnalnym:
„Bracia i Siostry! Przyjmijcie mojego następcę w duchu wiary! Módlcie się za Niego i wspierajcie. Niech nas prowadzi mocą i światłem Ducha Świętego; niech w myśl swego biskupiego zawołania: „Pax Christi” – buduje w Kościele katowickim, w metropolii i na Górnym Śląsku tak wszystkim potrzebny Chrystusowy Pokój”.
A wszyscy bądźmy wierni programowi wypisanemu na katedrze: „Soli Deo honor et gloria”.
ZB
