Dekomunizacja ulicy: powstaniec Kubica zastąpi Kubicę komunistę

Dekomunizacja ulicy: powstaniec Kubica zastąpi Kubicę komunistę. W tym tygodniu do Urzędu Miasta Tychy dotarło zarządzenie zastępcze wojewody śląskiego zmieniające patrona jednej z tyskich ulic z Walentego Kubicy (komunisty) na Melchiora Kubicę – powstańca śląskiego. Nazwy na blokach nie trzeba będzie zmieniać, bo widnieje tam tylko nazwisko.

Na początku tego tygodnia (3.04) do Urzędu Miasta Tychy wpłynęło zarządzenie zastępcze wojewody śląskiego z 30 marca 2018 r. w sprawie zmiany nazw ulic. Obowiązek taki wprowadziła ustawa z 1 kwietnia 2016 r. o zakazie propagowania komunizmu lub innego systemu totalitarnego. Wojewoda zarządził zmianę nazwy jednej z ulic – jej patronem będzie zamiast komunisty Walentego Kubicy – powstaniec śląski Melchior Kubica. Propozycję nowego patrona zgłosił przedstawiciel władz miasta. Zarządzenie zastępcze wejdzie w życie po 14 dniach od ogłoszenia go w Dzienniku Urzędowym Województwa Śląskiego.

Kwietniowa ustawa zakazuje propagowania komunizmu (i innych ustrojów totalitarnych) m.in. na budynkach. Do propagowania takiego zalicza się honorowanie m.in. komunistów poprzez czynienie ich patronami ulic.

W Tychach zasadnicza fala zmian nazw ulic nastąpiła w latach 90. Ostała się jednak ulica, której uchwałą Miejskiej Rady Narodowej z 29 marca 1978 r. nadano imię Walentego Kubicy. U uchwale tej, jak poinformowały wojewodę władze miasta, brak jest jakiegokolwiek uzasadnienia pozwalającego na jednoznaczne określenie o jaką postać chodzi. Pewnie dlatego Walentemu Kubicy udało się przemknąć w Tychach przez pierwsze sito dekomunizacji nazw, tym bardziej, że znajdował się w cieniu takich tuzów komunizmu jak Feliks Dzierżyński, czy Lenin.

Po wejściu w życie kwietniowej ustawy o zakazie propagowania komunizmu Walenty Kubica skupił na sobie uwagę wojewody i Instytutu Pamięci Narodowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu. Wojewoda w sprawie tej postaci zwrócił się o opinię do IPN.

Instytut Pamięci Narodowej ustalił, że Walenty Kubica (1906 – 1970) przed wojną był działaczem Komunistycznej Partii Polski oraz Komunistycznej Partii Niemiec. Pojęcie „partia” jest tu nieadekwatne do dzisiejszego znaczenia tej nazwy. Był to okres jawnie głoszonej w Związku Radzieckim walki z istniejącym porządkiem świata. Komunistyczne partie zakładane w innych krajach były to placówki bezwzględnie podporządkowane stalinowskim strukturom Międzynarodówki Komunistycznej (Kominternowi) z siedzibą w Moskwie, które realizowały w krajach gdzie funkcjonowały polecenia Kremla. Funkcję taką sprawowała i KPP. W tym czasie prowadziła ona konspiracyjną działalność antypaństwową na rzecz Związku Radzieckiego i ruchu komunistycznego, np. żądała oderwania od Polski ziem wschodnich, Pomorza oraz Górnego Śląska.

Walenty Kubica, jak informuje IPN, m.in. kolportował druki i pisma komunistyczne. Po przerzuceniu w 1942 roku z Moskwy grupy dywersantów, którzy ogłosili utworzenie komunistycznej Polskiej Partii Robotniczej (KPP została w 1938 r. rozwiązana przez Komintern pod zarzutem zinfiltrowania jej przez wywiad polski), W. Kubica wszedł wraz ze swoim środowiskiem do PPR. W trakcie wojny pełnił funkcje m.in. sekretarza dzielnicowego PPR w Lędzinach. Po wojnie był działaczem PPR, a od 1948 roku Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Pełnił wysokie funkcje w Komitecie Wojewódzkim PZPR w Katowicach, m.in. był sekretarzem Komitetu Wojewódzkiego. W latach 1952 – 1954 był podsekretarzem stanu w Ministerstwie Górnictwa. Z ramienia PZPR zasiadał w Sejmie PRL trzeciej i czwartek kadencji.

– W świetle przytoczonych faktów historycznych nie ulega kwestii, że osoba Walentego Kubicy stanowi symbol komunizmu o jakim mowa w ustawie z 1 kwietnia 2016 r. – stwierdził IPN i z opinią tą zgodził się wojewoda śląski.

Rada Miasta Tychy do 2 września 2017 r. mogła sama zmienić nazwę ulicy. Nie zrobiła tego. Stąd obecne zarządzenie zastępcze wojewody.

Melchior Kubica (1900 – 1921) był powstańcem śląskim, który zginął podczas III Powstania Śląskiego. Został ranny pod Grodziskiem, zmarł 24 maja 1921 w Strzelcach Wielkich. Pochowano go w Jemielnicy.

– Nie ulega wątpliwości, że postać Melchiora Kubicy jest godna upamiętnienia poprzez nadanie nazwy ulicy – stwierdził wojewoda śląski.

Zmiana nazwy dokonana na podstawie kwietniowej ustawy nie ma wpływu na ważność dokumentów zawierających nazwę dotychczasową.

Ulica Kubicy znajduje sie na osiedlu K w Tychach.

(pp)