Dom pomocy społecznej, urządzony w tzw. pałacyku biskupim w Kobiórze przy ul. Promnickiej 53 (kupionym 7 lat temu przez miasto Tychy), w marcu ma w końcu rozpocząć statutową działalność. Zezwolenie na prowadzenie tego ośrodka w styczniu 2024 roku podpisał nowy wojewoda. Jego poprzednik odmówił wydania takiej decyzji, argumentując, że jednostka organizacyjna gminy Tychy nie może prowadzić swojej działalności statutowej na terenie innej gminy (Kobióra). W odpowiedzi na ten argument Tychy i Kobiór powołały związek międzygminny i choć nieruchomość kupiona została za tyskie pieniądze, to ma obecnie status ośrodka międzygminnego. Obecnie trwa tam rekrutacja pracowników.
O okolicznościach kupna i adaptacji tyskiej nieruchomości w Kobiórze pisaliśmy m.in. w „Nowym Info” nr 3 z 2022 roku. Przypomnijmy, w 2017 roku za ok. 9,6 mln zł gmina Tychy kupiła od Archidiecezji Katowickiej nieruchomość położoną przy ul. Promnickiej 53 w Kobiórze. W skład tej nieruchomości wchodziła działka o powierzchni ponad 3 hektarów i znajdującą się na niej m.in. niedokończona reprezentacyjna budowla, mająca być pierwotnie siedzibą metropolity katowickiego. Tychy przeznaczyły ten nabytek na dom pomocy społecznej.
Adaptacja do potrzeb takiej placówki kosztowała budżet Tychów ponad 9,2 mln zł. Koszt zakupu nieruchomości wraz z kosztami robót adaptacyjnych wyniósł więc łącznie prawie 19 mln zł. Placówkę nazwano: Tyski Dom Pomocy Społecznej „Dobre miejsce” w Kobiórze i nadano jej statut uchwalony 25 lutego 2021 roku przez Radę Miasta Tychy. Osiem miesięcy później, a dokładnie 11 października 2021 roku, Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w Pszczynie dopuścił TDPS przy ul. Promnickiej 53 do użytkowania. Tym samym zakończył się proces realizacji inwestycji. W zamyśle tyskich władz TDPS „Dobre miejsce” w Kobiórze 1 stycznia 2022 roku miał otworzyć swoje podwoje dla 66 pensjonariuszy. Nic z tych planów nie wyszło.
Zgodnie z przepisami ustawy o pomocy społecznej zezwolenie na prowadzenie domu pomocy społecznej wydaje wojewoda. Tychy złożyły wniosek o wydanie takiego zezwolenia 12 października 2021 roku. W odpowiedzi, 30 grudnia 2021 roku, ówczesny wojewoda Jarosław Wieczorek (PiS) wydał decyzję odmowną, bo w jego ocenie w tej sprawie nie została spełniona przesłanka określona w art. 57 ust. 3 pkt 1 ustawy o pomocy społecznej dotycząca wywiązania się przez stronę z warunków określonych w przepisach. Jak wynika bowiem z wniosku, zamiarem miasta Tychy było prowadzenie domu pomocy społecznej na terenie innej gminy.
– Zgodnie z obowiązującymi przepisami jednostki organizacyjne, tworzone celem wykonywania zadań gminy, mogą mieć swą siedzibę wyłącznie na obszarze gminy, która je tworzy, albowiem granice władztwa tej gminy (a jednocześnie granice działania jej jednostek organizacyjnych) związane są z jej granicami administracyjnymi (terytorium) – tłumaczyła rzecznik wojewody. – Statut jednostki organizacyjnej gminy prowadzącej dom pomocy społecznej jest aktem prawa miejscowego i może obowiązywać tylko na terenie gminy, której rada go uchwaliła. Tutaj jednak tyski samorząd zamierzał realizować swoje ustawowe zadania na terenie innej gminy.
Wojewoda zauważył również, że w ustawie o pomocy społecznej, a także w Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 23 sierpnia 2012 roku w sprawie domów pomocy społecznej, brak jest przepisów dających gminie wprost możliwość prawną prowadzenia domu pomocy społecznej (jako zadania własnego) na terenie innej gminy. A ponieważ Konstytucja RP mówi, że organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa, to brak takich przepisów skutecznie uniemożliwia gminie działanie na terenie innej gminy.
Prezydent miasta Tychy nie zgadzał się z decyzją wojewody śląskiego. Twierdził, że brak jest przepisów zabraniających jednostce samorządu terytorialnego utworzenia swojej jednostki organizacyjnej z siedzibą na terenie innej gminy, a następnie realizowania zadań własnych gminy za pośrednictwem tejże jednostki. Najistotniejsze dla prezydenta było to, aby mienie komunalne (w tym przypadku nieruchomość w Kobiórze) było wykorzystywane do realizacji celu w postaci zaspokajania zbiorowych potrzeb danej wspólnoty. 4 stycznia 2022 roku prezydent Tychów odwołał się od negatywnej decyzji wojewody do Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej. W ocenie prezydenta, wbrew twierdzeniom wojewody śląskiego, spełnione były wszystkie przesłanki dotyczące pomocy społecznej, co powinno skutkować wydaniem zezwolenia na prowadzenie domu pomocy społecznej, jako decyzji związanej.
Rzecznik Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego podkreślała, że sprawa Tyskiego Domu Pomocy Społecznej „Dobre miejsce” w Kobiórze jest bardzo skomplikowana, ma charakter precedensowy w skali kraju. Ostatecznie 21 grudnia 2021 roku wojewoda śląski skierował sprawę do sądu.
Aby jak najszybciej uruchomić DPS w Kobiórze przy ul. Promnickiej 53, Tychy i Kobiór postanowiły powołać związek międzygminny, który przejąłby od miasta Tychy istniejący ośrodek (tym samym obowiązywałoby tam prawo miejscowe gminy Kobiór, a nie gminy Tychy ). Wojewoda Wieczorek zgłosił swoje uwagi do nowego statutu. I ten dokument uchwaliły 31 marca 2022 roku rady gmin w Tychach i Kobiórze. Tak więc ośrodek w Kobiórze zyskał nazwę: Międzygminny Dom Pomocy Społecznej „Dobre Miejsce” (przez jakiś czas przebywali tam uchodźcy wojenni z Ukrainy – głównie kobiety z dziećmi).
Po ubiegłorocznych wyborach parlamentarnych zmienił się w Polsce rząd. Wojewodę Jarosława Wieczorka zastąpił 20 grudnia 2023 roku nowy wojewoda – Marek Wójcik z Platformy Obywatelskiej. Nowy wojewoda 8 stycznia 2024 roku wydał zezwolenie na prowadzenie w Kobiórze przy ul. Promnickiej 53 Międzygminnego Domu Pomocy Społecznej „Dobre Miejsce”. Teraz, jak słyszymy, trwają intensywne przygotowania do otwarcia tego ośrodka.
– Trwają nabory pracowników ośrodka – mówi Paweł Grosman, dyrektor Międzygminnego Domu Pomocy Społecznej „Dobre Miejsce”. – Do jego działania potrzebna jest wykwalifikowana kadra. Rekrutujemy m.in. pielęgniarki, opiekunów, fizjoterapeutów, terapeutę zajęciowego, pracownika kulturalno-oświatowego i pracowników socjalnych. Planujemy nawiązać w tym zakresie współpracę z Powiatowymi Urzędami Pracy w Tychach oraz Pszczynie. Wyłaniani są także dostawcy produktów spożywczych, środków higienicznych, biurowych oraz szeregu usług mających na celu zapewnienie funkcjonowania MDPS-u.
Ośrodek w Kobiórze, jak informuje Urząd Miasta Tychy, dysponuje pokojami dwu- i trzyosobowymi, dostosowanymi do potrzeb osób z niepełnosprawnościami; każdy pokój ma węzeł sanitarny (prysznic, toaletę, umywalkę). W obiekcie znajduje się także sala wypoczynkowa dzienna – świetlica z biblioteką, jadalnia, pomieszczenie spełniające funkcję kaplicy, sali koncertowej, sali kinowej, teatralnej. Na każdej z trzech kondygnacji znajduje się pokój kąpielowy dla osób niepełnosprawnych oraz aneks kuchenny i dyżurka pielęgniarska. W budynku jest także kompleks medyczno – rehabilitacyjny: gabinet lekarski, gabinet zabiegowy, sala rehabilitacyjna do ćwiczeń indywidualnych, sala do ćwiczeń grupowych. Położenie obiektu daje możliwość spacerowania i odpoczynku na świeżym powietrzu. Zakres wsparcia pensjonariuszy zostanie indywidualnie określony przez Zespół Opiekuńczo-Terapeutyczny do sześciu miesięcy od daty przyjęcia seniora.
Świadczona pomoc została podzielona na trzy podstawowe filary, w ramach których będzie funkcjonował Międzygminny Dom Pomocy Społecznej „Dobre Miejsce”. W zakresie usług bytowych zostanie zagwarantowane miejsce pobytu wyposażone w niezbędne sprzęty i meble: łóżko, szafę, stół, krzesła, szafkę nocną dla każdego mieszkańca domu, radio oraz płaski telewizor. Ponadto każdy z mieszkańców będzie mógł zabrać ze sobą przedmioty osobiste oraz dodatkowe wyposażenie pokoju po wcześniejszej konsultacji z pracownikiem MDPS.
MDPS zapewni osobom, które będą w trudnej sytuacji życiowej, dostęp do środków czystości oraz niezbędnej odzieży. Kadra będzie stale monitorowała stopień wyposażenia w środki higieny osobistej oraz stan czystości pomieszczeń miejsca do wypoczynku mieszkańca, celem zapewnienia odpowiednich standardów.
UM Tychy informuje, że każdy z mieszkańców będzie miał zapewnione co najmniej trzy posiłki każdego dnia oraz w razie potrzeby możliwość skorzystania z dodatkowego posiłku lub skorzystania z opcji posiłków dietetycznych, zgodnych z indywidualnymi zalecaniami lekarza.
W ramach prowadzonej działalności mieszkaniec będzie mógł skorzystać z terapii zajęciowej, której zadaniem będzie m.in. aktywizacja w czasie wolnym. Będzie ona obejmowała czynności związane z sprawnością manualną, ruchową, czynności związane z utrzymaniem percepcji oraz sprawności w zapamiętywaniu. Program zajęć zostanie oparty o indywidualne programy wsparcia opracowane dla każdego z mieszkańców. W ramach realizowanych zajęć planowane są m.in.: ludoterapia – udział w grach i zabawach (gry i zabawy tematyczne, dydaktyczne), filmoterapia, biblioterapia, muzykoterapia teatroterapia, hortiterapia, arteterapia. Kolejną formą wsparcia mieszkańca będzie, jak słyszymy, rehabilitacja (masaż, kinezyterapia, fizykoterapia).
W ramach współpracy z Gminnym Domem Kultury w Kobiórze (oraz lokalnymi organizacjami pozarządowymi, zespołami folklorystycznymi) MDPS raz w roku na terenie ogrodu będzie współorganizował wydarzenia kulturalne. Natomiast potrzeby religijne będą zaspokajane poprzez udostępnienie kaplicy oraz organizację modlitw w wyznaczonych porach przez zatrudniony personel, przy udziale księdza.
– Na podstawie podpisanego listu intencyjnego z parafią Wniebowzięcia NMP w Kobiórze, planujemy organizację szeregu wydarzeń związanych z tematyką religijną – dodaje dyrektor Grosman. – Ponadto mieszkańcy będą mieli możliwość udziału w mszach świętych realizowanych w pobliskiej parafii rzymsko-katolickiej. Mieszkańcy domu opieki będą mogli spotykać się z rodziną i bliskimi w ustalonych porach. Planujemy powołanie samorządu mieszkańców jako organu doradczego dla dyrektora MDPS. Samorząd będzie wybierany z grona mieszkańców w drodze głosowania. Mieszkańcom mającym trudność w przyjmowaniu posiłków, zapewnimy spożywanie dań w pokojach mieszkalnych przy wsparciu pracownika. Kadra odpowiedzialna za realizację usług opiekuńczych będzie miała za zadanie udzielenie pomocy w załatwianiu spraw osobistych, przy pełnym wykorzystaniu potencjału jaki jest dostępny w ramach publicznej służby zdrowia oraz systemu rehabilitacji społecznej.
Aby trafić do ośrodka przy ul. Promnickiej 53 w Kobiórze należy skontaktować się z Miejskim Ośrodkiem Pomocy Społecznej w Tychach (najlepiej z pracownikiem socjalnym z danego rejonu).
– Po przeprowadzeniu wywiadu środowiskowego trafia się na listę oczekujących – mówi Iwona Rogalska, dyrektor MOPS w Tychach. – Obecnie np. w tyskim DPS św. Anna dla osób w podeszłym wieku w ciągu dnia przebywa 49 osób, a 44 osoby czekają na umieszczenie w tym ośrodku. Jeśli taka będzie wola osób oczekujących mogą one trafić do DPS „Dobre Miejsce”, bo obie placówki przeznaczone są do opieki nad osobami starszymi.
Pozostałe osoby, które będą się zgłaszały do tyskiego MOPS-u zajmą, jak słyszymy, kolejne wolne miejsca na liście. Decydować będzie kolejność zgłoszeń.
Oprócz domów pomocy społecznej, aktualnie w DPS „Dom Hospicyjny” dla osób somatycznie chorych przebywa 15 osób, a 13 oczekuje na umieszczenie. W specjalistycznych DPS-ach, znajdujących się poza Tychami, przebywa 118 osób pochodzących z Tychów. Na umieszczenie w ośrodku oczekuje 12 osób.
ZB, DLAP
