Gospodynie z powiatu pszczyńskiego przypomniały, jak to na świniobiciu bywało. 11 października w Studzienicach odbył się V Powiatowy Konkurs „Tradycje i kulinaria ziemi pszczyńskiej”. Najlepszymi daniami okazały się preswuszt i karczek przygotowane przez Koło Gospodyń Wiejskich w Woli.
Była to piąta edycja konkursu, podczas której gospodynie serwowały potrawy charakterystyczne dla świniobicia na ziemi pszczyńskiej, a więc mięsa pieczone oraz przystawki ze świniobicia, smalec, salcesony, kiełbasy, kaszanki, pasztety czy galerty. Dania przyrządzono według sprawdzonych „babcinych przepisów”.
W konkursie wzięło udział siedem kół gospodyń wiejskich: KGW Suszec, KGW Studzionka, KGW Studzienice, KGW Pawłowice, KGW Kobiór, KGW Goczałkowice-Zdrój oraz KGW Wola.
Świniobicie – jak to było
O tradycjach związanych ze świniobiciem przypomniał Grzegorz Sztoler, publicysta i archiwista, autor tekstu „Rajza z masorzem, czyli podróż po dawnej tradycji masarskiej na ziemi pszczyńskiej”, który powstał na podstawie rozmowy ze Stanisławem Wuzikiem z Brzeźc. Dawniej dania z wieprzowiny i przetwory, zwłaszcza smalec, uchodziły za bardzo pożywne i zdrowe, a świniobicie było ważnym wydarzeniem w życiu każdej wiejskiej rodziny. Żyło się skromnie i oprócz mięsa wykorzystywano wszystkie podroby i krew do sporządzenia wyrobów masarskich. Krupniokami i zupą ze zbijaczki dzielono się z sąsiadami, którzy odwdzięczali się tym samym w innym terminie.
Grzegorz Sztoler, a także kucharz i restaurator Łukasz Kozioł, plastyk Małgorzata Tkaczyk oraz rzeźnik Adam Janosz zasiedli w jury, które oceniało konkursowe dania.
Karczek i preswuszt
Pierwsze miejsce zdobyło KGW Wola za karczek pieczony z ziemniakami, kapustą zasmażaną i sosem grzybowym oraz salceson, czyli tzw. preswuszt. Zwycięska ekipa to Anna Kucki, Małgorzata Komraus, Agnieszka Mazur i Barbara Pastuszka.
– Salceson przygotowałyśmy według bardzo starej, tradycyjnej receptury, przekazywanej z dziada pradziada. Karczek, peklowany przez 12 godzin w soli, pieprzu, zielu angielskim i liściu laurowym, został upieczony w piekarniku. Godzina na kilo karczku w 180 stopniach. Mięso musi być dobrej jakości – mówi Anna Kucki, przewodnicząca KGW Wola, która dobrze pamięta tradycyjne świniobicia na ziemi pszczyńskiej. – To było ważne wydarzenie w rodzinie, każdy miał swoje zadanie. Uciechę miały dzieci, które szły ze szpyrką i zupą do sąsiadów i zawsze jakiś grosz z tego miały – dodaje.
Galert i żymloki
Na drugim miejscu uplasowały się ex aequo gospodynie z KGW Goczałkowice-Zdrój, które serwowały m.in. golonko peklowane i galert, oraz KGW Pawłowice, które przygotowało zawijaniec z karczku i żymloki.
Trzecie miejsce zajęły panie z KGW Studzionka, które przygotowały świeżyznę na ciepło (usmażona wątróbka z podgardlem) oraz świński szmyrwurszt.
Wyróżnienia trafiły do gospodyń z Kobióra (żeberka duszone na kapuście i mięso ze słoja) oraz Suszca (za wieprzonkę i smażony móżdżek) oraz ze Studzienic (ozorki w sosie chrzanowym i pasztet). Te ostatnie, prócz dań konkursowych, zaserwowały wszystkim kotłówkę, czyli zupę ze zbijaczki, oraz krupnioki z kapustą zasmażaną i ziemniakami. Zadbały także o wystrój sali, w której znalazły się charakterystyczne dla świniobicia przyrządy.
Swoją nagrodę mogła również przyznać publiczność. Najwięcej głosów zdobył karczek pieczony przygotowany przez gospodynie z Woli.
Organizatorami konkursu są: Powiat Pszczyński, Powiatowy Zespół Doradztwa Rolniczego w Pszczynie oraz gminy powiatu (w tym roku Gmina Pszczyna).
W poprzednich edycjach motywem przewodnim konkursów były potrawy wielkanocne (2016 – w Goczałkowicach-Zdroju), gęś marcińska i wyskubek (2017 – w Kobiórze), przetwory i potrawy z kiszonej kapusty (2018 – w Woli) oraz ryby (2019 – w Pielgrzymowicach).
(r), źródło: starostwo
