W okresie styczeń – czerwiec 2023 roku Zarząd Transportu Metropolitalnego nałożył na gminną spółkę Przedsiębiorstwo Komunikacji Miejskiej w Tychach kary w wysokości 10 tys. zł, a należące do miasta Tyskie Linie Trolejbusowe ukarał kwotą ok. 1 tys. zł. W tym czasie ZTM uznał, że nie ma powodu, by w stosunku do PKM Tychy i TLT skorzystać z innej sankcji jaką są tzw. potrącenia. W rankingu wysokości kar, wymierzonych wszystkim przewoźnikom realizującym zlecenia ZTM, tyskie spółki nie wypadły źle, tym bardziej, gdy kwotę kar przeliczy się na wielkość tzw. pracy przewozowej.
Zarząd Transportu Metropolitalnego jest organizatorem komunikacji w regionie. To z nim poszczególni przewoźnicy podpisują umowy na realizacje tzw. pracy przewozowej. Jeśli ZTM stwierdza nieprawidłowości, to (w ramach pełnionej funkcji) ma prawo do wymierzenia zleceniobiorcom sankcji finansowych. Chodzi o kary i potrącenia. Kary nakładane są za niestosowanie się do postanowień wspólnie podpisanej umowy (dotyczą np. czystości pojazdów, niesprawności kasowników, rozbieżności kursów z rozkładami jazdy), a potrącenia dotyczą niezrealizowania pracy przewozowej zadeklarowanej w umowie. Potrącenia, w przeciwieństwie do kar, nie są nakładane przez kontrolerów, lecz automatycznie naliczane (o te wartości pomniejszane są wypłacane przedsiębiorstwom wynagrodzenia).
Jak poinformował nas Michał Wawrzaszek, rzecznik prasowy Zarządu Transportu Metropolitalnego, zaplanowana praca przewozowa w regionie w 2022 roku wynosiła ponad 113 578 510 km. Faktycznie była mniejsza i wyniosła ponad 112 997 843 km. Natomiast od stycznia do maja 2023 roku zaplanowana praca przewozowa wyniosła ponad 49 396 258 km. Operatorzy we wspomnianym okresie zrealizowali ją w wielkości 49 241 691 km (co dało stopień realizacji kursów na poziomie 99,69 proc.). To lepszy wynik o 0,2 proc. w porównaniu z ubiegłym rokiem. ZTM podkreśla, że wartości te dotyczą nie tylko Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii, ale całego obszaru obsługiwanego przez ZTM (tj. gmin należących do GZM i ościennych).
– Najczęstszymi przyczynami nakładania kar były opóźnienia i przyspieszenia w realizacji kursów, niewłaściwa obsługa przystanków, brak czystości w pojazdach oraz realizacja połączeń taborem niezgodnym z umową/certyfikacją – informuje Michał Wawrzaszek.
Według danych przekazanych nam przez ZTM, biorąc pod uwagę kwotę nałożonych kar (bez potrąceń) w 2022 roku, pierwsze miejsce wśród ukaranych zajął PKM Katowice (kary – ok. 255 tys. zł przy pracy przewozowej ok. 17,5 mln wozokilometrów). Za nim uplasowało się Konsorcjum PKM Świerklaniec, Nowak, Rzemyk (kary – ok. 215 tys. zł przy pracy przewozowej ok. 8,7 mln wzkm). Trzecią lokatę zajęła spółka z ograniczoną odpowiedzialnością A21 (kary – ok. 215 tys. zł przy pracy przewozowej 600 tys. wzkm).
Przewoźnikami z najmniejszymi karami w 2022 roku (bez potrąceń) byli: miejsce 47. Meteor (kary – 230 zł, praca przewozowa – ok. 64 tys. wzkm), miejsce 48. PHU Sylwia (kary – 230 zł, praca przewozowa – ok. 27 tys. wzkm), miejsce 49. Feniks V (kary – 200 zł, praca przewozowa – ok. 40 tys. wzkm).
– W tym zestawieniu PKM Tychy uplasował się na 8. miejscu z karami na kwotę ok. 137 tys. zł i pracą przewozową na poziomie ok. 11 mln wzkm – mówi Michał Wawrzaszek. – Tyskie Linie Trolejbusowe zajęły 41. miejsce z karami na kwotę ok. 5 tys. zł i pracą przewozową na poziomie ok. 1,5 mln wzkm.
Ranking pod względem wielkości kary ma jedynie charakter poglądowy. Istotna jest bowiem przy tym wielkość pracy przewozowej. Po przeliczeniu kwoty kar przypadającej na tysiąc wozokilometrów uzyskamy zupełnie inny obraz. Okaże się np., że w spółce A21 na tysiąc wozokilometrów przypada ponad 358 zł kar. Wskaźnik ten (w 2022 roku) dla PKM Katowice wyniósł ok. 14,5 zł, dla Konsorcjum PKM Świerklaniec, Nowak, Rzemyk – 24,7 zł, w PKM Tychy – 12,4 zł, a w TLT – 3,3 zł.
Przewoźnikami z najwyższymi karami (bez potrąceń) w okresie styczeń – czerwiec 2023 r. byli:
1.Konsorcjum PKS Gostynin, PKS Tarnobrzeg – ok. 830 tys. zł (praca przewozowa – ok. 1,5 mln wzkm); 2.Konsorcjum UT Pawelec, PKS Południe, Lazar, Transgór – ok. 430 tys. zł (praca przewozowa – ok. 1,4 mln wzkm); 3.Konsorcjum Lazar, PKS Południe – ok. 345 tys. zł (praca przewozowa – ok. 600 tys. wzkm). Wskaźnik zł/1 tys. wzkm przedstawiał się jednak następująco: 553 – dla Konsorcjum PKS Gostynin, PKS Tarnobrzeg; 307 – dla Konsorcjum UT Pawelec, PKS Południe, Lazar, Transgór; 575 – dla Konsorcjum Lazar, PKS Południe.
Najmniejsze kary (bez potrąceń) w tym okresie ZTM wymierzył: miejsce 37.Konsorcjum UT Pawelec, Trestka – ok. 1,3 tys. zł (praca przewozowa – ok. 175 tys. wzkm); miejsce 38.TLT – ok. 1 tys. zł (praca przewozowa – ok. 719 tys. wzkm); miejsce 39.Konsorcjum UT Pawelec, Intrans, Brożek – ok. 600 zł (praca przewozowa – ok. 7 tys. wzkm). Wskaźniki wysokości kary na tysiąc wozokilometrów u tych trzech przewoźników przedstawiały się więc następująco: Konsorcjum UT Pawelec, Trestka – 7,42 zł; TLT – 1,39 zł; Konsorcjum UT Pawelec, Intrans, Brożek – 85,71 zł.
– W tym zestawieniu PKM Tychy uplasował się na 27. miejscu – z karami na kwotę ok. 10 tys. zł i pracą przewozową na poz. ok. 5,5 mln wzkm – poinformował rzecznik ZTM. Oznacza to, że realizacja tysiąca wozokilometrów generowała w PKM Tychy karę w wysokości 1,81 zł.
Przechodząc do potrąceń (bez kar) należy na wstępie podkreślić, że w okresie styczeń – czerwiec 2023 roku PKM-owi Tychy i spółce TLT nie potrącono ani grosza. A jak poszło innym?
Jak informuje ZTM, przewoźnikami z największymi potrąceniami (bez kar) pozostają firmy prywatne: 1.Konsorcjum (S.J. LZ Apolinary Lazar, Marcin Lazar, PKS Południe Sp. z o.o.) – planowana praca przewozowa wynosiła 373 008,60 km, a zrealizowana 363 976,40 km – stąd potrącenia w wysokości ok. 88 tys. zł; 2.Konsorcjum (Krzysztof Pawelec Usługi Transportowe, Przedsiębiorstwo Komunikacji Metropolitalnej Sp. z o.o. w Świerklańcu) – planowana praca przewozowa – 441 556,50 km, a zrealizowana – 434 445,40 km – potrącenia w wys. ok. 81 tys. zł; 3. Konsorcjum (Krzysztof Pawelec Usługi Transportowe, Przedsiębiorstwo Komunikacji Metropolitalnej Sp. z o.o. w Świerklańcu) – planowana praca przewozowa wynosiła 994 873,30 km, a zrealizowana 986 371,65 km – potrącenia w wysokości ok. 52 tys. zł.
W sumie, jak informuje ZTM, w całym 2022 roku na wszystkich przewoźników nałożono ok. 5,8 mln zł kar; od stycznia do czerwca 2023 roku była to kwota ok. 2,7 mln zł. Natomiast od stycznia do maja 2023 roku, ze względu na realizację pracy przewozowej poniżej poziomów ustalonych w umowach, potracono przewoźnikom w sumie ok. 514 tys. zł.
Artykuł ten (pod tytułem „Kary i potrącenia”) ukazał się w dwutygodniku „Nowe Info” nr 21 z 10.10.2023 r.
