Renowacja zabytkowego Krzyża Męki Pańskiej z 1811 roku

Powiat bieruńsko-lędziński przekaże Bieruniowi prawie 80 tys. zł na renowację zabytkowego Krzyża Męki Pańskiej z 1811 roku. Dotacja ta przeznaczona jest na przeprowadzenie konserwacji technicznej i estetycznej zabytku oraz roboty związane z zagospodarowaniem terenu wokół niego. Prace mają zakończyć się jeszcze w tym roku.

Jak informuje UM Bieruń, krzyż przy ul. Krakowskiej (przy posesji nr 61) w Bieruniu jest wartościowym dziełem sztuki kamieniarskiej z początku XIX w. Przede wszystkim posiada olbrzymią wartość artystyczną i historyczną. Decyzją Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Katowicach (z dnia 24 kwietnia 1974 roku) został wpisany do rejestru zabytków ruchomych województwa śląskiego pod numerem B-483/74.

Obiekt zlokalizowany jest przy starym trakcie handlowym i komunikacyjnym prowadzącym ze Śląska w kierunku Małopolski. Stoi bezpośrednio przy drodze (między chodnikiem i płotem prywatnej posesji), przez co jest wyraźnie wyeksponowany. Jest jednym z obiektów zespołu kamiennych Krzyży Bożych Mąk, powstałych w 1811 roku dla upamiętnienia zniesienia przez króla pruskiego poddaństwa osobistego chłopów.

Krzyż charakteryzuje się (powszechną dla tego typu krucyfiksów przydrożnych) formą o smukłych proporcjach, piętrowym układem kamiennych ciosów ogrodzonych metalowym płotkiem. Podstawę stanowi duży cios, w którym wyryto napis „fundacyjny”. Powyżej znajduje się cokół z figurą Matki Bożej Bolesnej na ścianie frontowej, a na bocznych są figury setnika i św. Jana.

Matka Boża ma lekko opuszczoną głowę, lewa dłoń spoczywa na sercu, prawa ręka jest opuszczona, a dłoń otwarta. Na prawym boku cokołu znajduje się spoglądający w górę setnik, na lewym –  jest figura św. Jana z rękami na pasie. Figura Marii jest obniżona w stosunku do pozostałych figur.

Cokół przykrywa niski, rozłożysty, bogato wyprofilowany gzyms. Na środku każdej z jego ścian wygięcie profilu tworzy niewielkie pole kamiennej rozety o formie ośmioramiennej gwiazdy. Kompozycję wieńczy krucyfiks z figurą Ukrzyżowanego. U podstawy krzyża znajduje się figura Marii Magdaleny (klęcząca bokiem, z głową zadartą w stronę krzyża) która wznosi w modlitewnym geście w górę dłonie.

Boża Męka przy ul. Krakowskiej stanowi materialne świadectwo zanikającej już tradycji stawiania przydrożnych krzyży oraz istotny element krajobrazu kulturowego Bierunia.

DLAP