Urbanowice – niezbyt wiele wiemy o ich odległej przeszłości. Dosyć znamienna nazwa wsi sugeruje, że tereny te w dawnych czasach należały do niejakiego Urbana. Mieszkała też we wsi żydowska rodzina Tichauerów, która prowadziła gospodę.
Istnieje jednak druga teoria wywodząca nazwę wsi od imienia św. Urbana. Pierwsza wzmianka pochodzi z dokumentu z 1387 roku. Cóż on nam takiego mówi? Stwierdza się w nim, iż w tymże to roku książę Jan nadaje wójtostwo w sąsiednim Bieruniu niejakiemu Kusowiczowi, który poza tym otrzymuje „dwa łany dziedziczne, położone po prawej ręce, gdy idzie się w stronę Urbanowic…”.
Wartym odnotowania jest fakt, iż w urbanowickiej szkole przez krótki czas uczył Karol Miarka. Podobnie jak Cielmice, Urbanowice włączono do Tychów z dniem 1.01.1973 roku. Odrębną historią jest los rodziny związanej z prezentowanym w tym odcinku zdjęciem. Przedstawia ono gospodę i dom rodziny Tichauerów. Budynki te stoją do dziś na pograniczu Urbanowic i Wygorzela, u zbiegu ulic Długiej i Wspólnej.
Gospodę prowadziła Eva Tichauer (z domu Berger) z mężem. – Ta żydowska rodzina, podobnie jak kilka innych (m.in. Tichauerowie z Wilkowyj), przyjęła nazwisko do nazwy miejscowości – mówi Jan Gąsior, pasjonat historii i starych map z Wilkowyj.
Stało się to w 1812 r., kiedy prawo pruskie nakazywało Żydom przyjęcie stałych nazwisk. Według dokumentów, do których dotarł Jan Gąsior Eva Tichauer, właścicielka gospody w Urbanowicach, zmarła w… Chinach, w Szanghaju, w 1947 r. – mówi Jan Gąsior. Jak się tam znalazła?
– Do Tichauerów coraz częściej dochodziły wieści o prześladowaniu Żydów w hitlerowskich Niemczech. Eva Tichauer postanowiła więc wyjechać do Palestyny. Wybrała szlak wschodni, przez Związek Radziecki i Chiny. Do celu podróży nie dotarła – dodaje Jan Gąsior.
W obozie koncentracyjnym w Oświęcimiu Niemcy zamordowali dwoje dorosłych dzieci Evy Tichauer: Maxa i Jadwigę oraz jej siostrę Henriettę.
Wojciech WALTER
Więcej tekstów historycznych na www.facebook.com/staretychy
URBANOWICE – KALENDARIUM HISTORYCZNE
Rok 1629 – we wsi istniał folwark.
Rok 1780 – doszło do buntów i oporów chłopskich. Miały one związek z toczącymi się od 1773 r. procesami chłopów przeciwko dominium i były następstwem złej interpretacji wydanych wyroków. Bunty stłumiono dopiero przy pomocy wojska.
Rok 1802 – dominium książęce zakupiło karczmę w Urbanowicach.
Rok 1814 – w celu uzyskania większych dochodów podjęto decyzję, że mleko z folwarków będzie przerabiane na sery. W Urbanowicach zatrudniono specjalnego serownika, ale nic z tego nie wyszło.
Rok 1834 – z początkiem marca w Urbanowicach wybuchła choroba zakaźna wśród bydła.
Rok 1835 – pobór cła na szosie koło Urbanowic jest dla dominium bardzo uciążliwy, ponieważ każda furmanka gospodarcza, przejeżdżająca z jednego folwarku na drugi, musi uiścić opłatę.
Rok 1835 – w folwarku w Urbanowicach będzie stawiany nowy płot.
Na podst. „Kroniki pszczyńskiego wolnego państwa stanowego” Henryka Schaeffera
Wojciech WALTER
Więcej tekstów historycznych na: https://noweinfo.pl/sekcja/historia/ oraz https://www.facebook.com/staretychy/
