Artyści, duchowni i misjonarze, sportowcy, samorządowcy, społecznicy, nauczyciele i przedsiębiorcy. Postacie znane i cenione w lokalnych społecznościach – w Tychach i powiatach: bieruńsko-lędzińskim, pszczyńskim i mikołowskim. Ludzie, o których pisaliśmy… Uroczystość Wszystkich Świętych i Dzień Zaduszny to czas, aby wspomnieć tych, którzy zmarli w ciągu ostatnich dwunastu miesięcy.
KAZIMIERZ PAWLAK
(1921-2021)
30 października 2021 r. zmarł podporucznik Kazimierz Pawlak. Był prezesem tyskiego koła Związku Kombatantów RP i Byłych Więźniów Politycznych. Pomimo podeszłego wieku (28 listopada br. skończyłby 100 lat) – obecny był na wszystkich uroczystościach patriotycznych.
KS. ANDRZEJ MAŚLANKA
(1953-2021)
28 października 2021 r. zmarł ks. Andrzej Maślanka, emerytowany proboszcz parafii Narodzenia Świętego Jana Chrzciciela w Bojszowach. Parafii przewodził w latach 2003-2021. Przeprowadził generalny remont bojszowskiego kościoła. Był ojcem duchownym kapłanów dekanatu Bieruń (2010-2021).W lipcu 2021 r. przeszedł na emeryturę.
Jako wikariusz pracował m.in. w parafiach: św. Wojciecha w Mikołowie (1983-1986) i Chrystusa Króla w Hołdunowie (1986-1991). W latach 1997-2002 pracował w Misyjnej Diecezji Fairbanks na Alasce. Angażował się w duszpasterstwo młodzieży. Był członkiem Rady Kapłańskiej Diecezji Katowickiej (1991-1997).
BEATRICE VON HOCHBERG-PLESS
(1929-2021)
10 października 2021 r. zmarła w Monachium Beatrice Maria Luise Margarethe, hrabianka von Hochberg-Pless i baronówna na Książu. To starsza siostra księcia pszczyńskiego Bolka von Hochberga.
Beatrice – starsza siostra głowy rodu Hochbergów, księcia Bolko von Pless – urodziła się w Książu 15 lipca 1929 r. W zamku, który należał do jej rodziny w latach 1509-1943, spędziła pierwsze pięć lat swojego życia. W latach 1938-40 mieszkała w rezydencji Hochbergów w Pszczynie. Po wojnie odwiedziła Książ po raz pierwszy w 2002 r. w towarzystwie brata. W czasie swojej ostatniej wizyty w 2014 r. nie kryła wzruszenia, zwiedzając dom, w którym upłynęło jej wczesne dzieciństwo.
Jak podaje Mateusz Mykytyszyn, hrabianka, która po urodzeniu została zarejestrowana jako pierwsze dziecko księcia Jana Henryka XV Hochberg von Pless (zm. 1938) z jego drugiego małżeństwa z hiszpańską markizą Klotyldą da Silva y Gonzales de Candamo (zm. 1978), w rzeczywistości była wnuczką jego i księżnej Daisy (zm. 1943). Jej rodzicami byli najmłodszy książęcy syn z pierwszego małżeństwa Bolko (zm. 1936) i jego hiszpańska macocha, którą poślubił ostatecznie po jej rozwodzie z księciem w 1934 r.
Ostatnie lata swojego życia spędziła w Monachium, gdzie rodzina Hochbergów osiedliła się po II wojnie światowej.
BENEDYKT WALCZAK
29 września 2021 r. odbył się pogrzeb Benedykta Walczaka, radnego Rady Miejskiej Mikołowa, społecznika, nauczyciela (w latach 70. był m.in. dyrektorem szkoły górniczej przy kopalni „Silesia” w Czechowicach–Dziedzicach) , członka Ochotniczej Straży Pożarnej w Mikołowie Kamionce oraz członka Zarządu Oddziału Miejskiego Związku OSP RP w Mikołowie.
MARIAN BĘBEN
(1951-2021)
9 października 2021 r. odbył się pogrzeb Mariana Bębna, samorządowca, zastępcy wójta Pawłowic w latach 1998-2011, laureata nagrody „Za Zasługi dla Gminy Pawłowice”. Z zawodu był inżynierem górnictwa. Zaangażowany był szczególnie w budowę i remont dróg w gminie. Był też inicjatorem i współzałożycielem Stowarzyszenia Emerytów i Rencistów Sołectwa Warszowice.
O. HIERONIM SIWEK
(1939-2021)
10 września 2021 w Tanzanii zmarł ojciec Hieronim Siwek, salwatorianin, w latach 1967-2010 misjonarz w Afryce. Pochodził z Bierunia. W 1967 r. był w trzyosobowej grupie pierwszych polskich salwatorianów, którzy wyjechali do pracy misyjnej w Tanzanii. W 1968 r. został proboszczem samodzielnej placówki w Kilimarondo. Tam zorganizował przede wszystkim szkolnictwo elementarne oraz reaktywował internat dla chłopców.
W 1970 r. otworzył nową misję w Matekwe dla uchodźców z Mozambiku, którzy w czasie wojny wyzwoleńczej masowo uciekali do Tanzanii. W Namiungo założył nowy dom zakonny dla miejscowych powołań. Na terenie misji Nambaya, której został proboszczem zbudował ośrodek zdrowia oraz dom zakonny dla sióstr.
Przez cały czas swojej afrykańskiej działalności oprócz ewangelizacji uczył nowoczesnej uprawy ziemi, szczególnie ryżu w porze deszczowej, sadzenia pomarańczy i kokosów. W 1980 r., w czasie straszliwego głodu, prowadził wielką akcję dożywiania.
FRANCISZEK WSZOŁEK
20 sierpnia 2021 r. zmarł Franciszek Wszołek, współzałożyciel klubu sportowego GKS Tychy i pierwszy jego prezes. Funkcję tę pełnił przez rok. Wcześniej, w latach 60. był również założycielem i prezesem Zagłębia Sosnowiec. Piastował m.in. funkcje dyrektora naczelnego Dąbrowskiego Zjednoczenia Przemysłu Węglowego, dyrektora kopalń Wujek i Ziemowit, a także wiceministra górnictwa i energetyki. Miał 98 lat. Pochodził z Gorlic, gdzie został pochowany.
DOROTA ZYWERT
8 sierpnia 2021 r. poinformowano o śmierci Doroty Zywert, wieloletniej pracownicy Urzędu Miejskiego w Pszczynie i starostwa pszczyńskiego. Dorota Zywert wspierała Hospicjum im. św. ojca Pio w Pszczynie, była liderem charytatywnej „Szlachetnej Paczki”, udzielała się w Stowarzyszeniu LGD „Ziemia Pszczyńska”. Kwestowała na rzecz ratowania zabytkowego kościoła w Ćwiklicach. Z grupą pszczyńskich samorządowców, przez kilka lat, występowała w sztukach charytatywnych, z których dochód wspierał szpital oraz chorych mieszkańców powiatu. Zmarła na raka, pozostawiła męża, osierociła troje dzieci.
DARIUSZ DYRDA
(1964-2021)
21 lipca 2021 r. zmarł Dariusz Dyrda, dziennikarz, pisarz, samorządowiec (w latach 2002-2006 był radnym w Tychach). Zaangażowany był m.in. w propagowanie idei, że istnieje narodowość śląska. Był działaczem Ruchu Autonomii Śląska. Pracował m.in. w „Sztandarze Młodych”, „Trybunie Robotniczej”, „Tygodniu w Tychach” (redaktor naczelny), „Wiadomościach Zagłębia”. Był ostatnim redaktorem naczelnym tygodnika „Echo”. Wydawał też miesięcznik „Ślůnski Cajtung”. Autor m.in. podręcznika mowy śląskiej „Rychtig gryfno godka” (2009).
KS. HERBERT HENSLOK
(1942-2021)
19 lipca 2021 r. w wyniku powikłań związanych z COVID-19 zmarł misjonarz ks. Herbert Henslok, sercanin pochodzący z Bierunia Nowego. Na misjach był ponad 50 lat. Zanim wyjechał do Indonezji, pracował m.in. w Laskach k. Warszawy z niewidomymi dziećmi.
W latach 1975-1986 pracował w Jambi na Sumatrze, gdzie prowadził parafię liczącą ponad 4 tysiące wiernych. Stworzył duszpasterstwo akademickie, wzniósł grotę Matki Bożej, wyremontował kościół św. Teresy i wybudował szkołę. Od 1988 r. pracował w Dżakarcie, skąd został przeniesiony do Timiki na wyspie Nowa Gwinea.
W 2016 r. otrzymał od prezydenta RP jedno z najważniejszych odznaczeń państwowych – Order Odrodzenia Polski Polonia Restituta. 18 czerwca 2017 r. w kościele pw. NSJP w Bieruniu Nowym obchodził jubileusz 50-lecia kapłaństwa.
LESZEK FALIŃSKI
(1958-2021)
W nocy z 30 czerwca na 1 lipca 2021 r. zmarł Leszek Faliński, były perkusista Dżemu, a potem zespołu Daktyl i Leszek Faliński Band. Grywał nie tylko na perkusji, ale także na pianinie, instrumentach klawiszowych i innych instrumentach. Muzycznie uzdolnieni byli też bracia Leszka – Tadeusz (zmarł w 2010 r.) i Mieczysław. To właśnie z bratem Tadeuszem na basie Leszek jako perkusista dołączył w 1975 r. do Dżemu, wtedy jeszcze amatorskiej kapeli, w której prym już wtedy wiódł charyzmatyczny wokalista Rysiek Riedel.
W 1979 r. w Wilkasach na Mazurach wykrystalizował się pierwszy repertuar Dżemu, który 6 lat później znalazł się na debiutanckiej płycie „Cegła”. Bracia Falińscy mieli udział w „szlifowaniu” takich utworów jak „Paw”, „Jesiony” czy „Słodka”.
Na oficjalnej stronie internetowej Dżemu, w dziale „Historia”, pod rokiem 1979 r. czytamy: „Spośród tych, którzy doszli na przestrzeni lat, najważniejszy okazał się Leszek Faliński. To on wraz z Riedlem stanowił wówczas siłę napędową zespołu. To oni komponowali pierwsze oryginalne utwory zespołu. To oni nalegali, by Dżem wziął udział w festiwalu w Jarocinie. I postawili na swoim”.
ZBIGNIEW SKOREK
(1949-2021)
1 czerwca 2021 r. zmarł Zbigniew Skorek, twórca kultury, nauczyciel i wychowawca związany z Tychami. Z wykształcenia był polonistą i kulturoznawcą, wieloletnim nauczycielem muzyki, ruchu scenicznego i pantomimy.
Był założycielem Amatorskiego Teatru Ruchu i Pantomimy Migreska (1974 r.). Przez Migreskę przewinęło się kilka pokoleń młodzieży. Wśród jego wychowanków są m.in.: Ireneusz Krosny (najbardziej znany w Polsce mim, twórca Teatru Jednego Mima), Piotr Jasek (prozaik, poeta, autor tekstów piosenek, z zawodu scenarzysta), Mariusz Drozdowski (zawodowy aktor-mim, tancerz, nauczyciel pantomimy i ruchu scenicznego pracujący m.in. w Operetce Śląskiej).
MICHAŁ KŁAKUS
18 czerwca 2021 r. na profilu facebookowym zespołu muzycznego Dzioło z Kobióra pojawiła się informacja o śmierci Michała Kłakusa, współzałożyciela grupy, jej basisty i wokalisty.
Dzioło to zespół reggae. Występował na największych festiwalach muzycznych w Polsce, m.in. Przystanku Woodstock. W 2004 r. teledysk do ich piosenki „Zamyślone głowy” został zakwalifikowany w kategorii „Inna energia” do Festiwalu Polskich Wideoklipów Yach Film w Gdańsku. W latach 2001-2008 zagrali ponad kilkaset koncertów w kraju i zagranicą.
Dzioło z Kłakusem w składzie było gwiazdą kobiórskiego festiwalu „Reggae w Stodole”. Oprócz utworów granych na koncertach, zespół skomponował muzykę do dwóch spektakli teatralnych „Kartoteka” Różewicza, „Hamlet i Małgorzata” według Bunuela oraz filmu „Booggyman”.
KS. ROMAN SZEKIEL
(1933-2021)
16 maja 2021 r. zmarł ks. Roman Szekiel, emerytowany proboszcz parafii Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski w Kobielicach (gmina Suszec).
W 1985 roku został mianowany rektorem z tytułem proboszcza rejonu duszpasterskiego w Kobielicach, na terenie parafii Matki Bożej Szkaplerznej w Brzeźcach. Dokończył budowę kościoła w Kobielicach i wybudował probostwo. Po utworzeniu parafii Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski, 29 października 1989 r., został pierwszym jej proboszczem. Od 1991 r. był też katechetą w Szkole Rolniczej w Pszczynie i od 19 listopada 1997 r. asystentem kościelnym Parafialnego Oddziału Akcji Katolickiej. 28 lipca 2002 r. przeszedł na emeryturę. Zamieszkał na terenie Kobielic.
MARIA ŚMIETANA
12 maja 2021 r. poinformowano o śmierci w wieku 89 lat Marii Śmietany, działaczki społecznej kultywującej śląskie tradycje. Za swoją działalność była wielokrotnie nagradzana m.in. Złotym Krzyżem Zasługi. W 1998 roku otrzymała tytuł Mikołowianina Roku.
Maria Śmietana była niezwykle energiczną kobietą. Już w 1959 r. zakładała w Mikołowie Koło Gospodyń Wiejskich. To ona rozkręciła działalność koła, a w 1974 r. utworzyła Zespół Regionalny „Mikołowianki”.
Pani Maria była też ławniczką sądową, działała na rzecz cukrzyków, emerytów i rencistów, udzielała się w Polskim Czerwonym Krzyżu i organizacjach kościelnych. Zdobyła też tytuł Społecznika Roku 1985, w plebiscycie zorganizowanym przez Telewizję Katowice. Z mężem Ewaldem przeżyli razem ponad 60 lat w małżeństwie. Mieli trzech synów. Doczekali kilkunastu wnucząt i kilkunastu prawnucząt.
KS. ANTONI JAN BARTOSZEK
(1933-2021)
8 maja 2021 r. zmarł ks. Antoni Jan Bartoszek. Od 1988 roku był administratorem, a następnie proboszczem parafii Matki Bożej Królowej Różańca Świętego w Łaziskach Górnych. Był też katechetą w Szkołach Podstawowych nr 1, 2 i 3 w Łaziskach Górnych oraz pełnił funkcję wicedziekana dekanatu mikołowskiego (1976-1988). 1 sierpnia 1998 roku przeszedł na emeryturę i zamieszkał na terenie parafii Świętego Stanisława w Żorach.
JAN GÓRSKI
(1929-2021)
4 maja 2021 r. poinformowano, że zmarł Jan Górski, nauczyciel, mentor i społecznik, Honorowy Obywatel Lędzin. We wrześniu 1957 r. został nauczycielem w Szkole Podstawowej nr 2 w Hołdunowie. W 1963 r. przeszedł do pracy w nowej szkole, tzw. tysiąclatce w Hołdunowie, której był kierownikiem, a następnie – do emerytury w 1985 r. – dyrektorem.
„Słynął z tego, że był świetnym nauczycielem, zawsze opanowanym, zrównoważonym i chętnym do pomocy, a także dobrym szefem, wspaniałym przyjacielem i oddanym mentorem” – czytamy na stronie UM w Lędzinach.
Jan Górski w latach 1954-55 był pracownikiem Polskiej Akademii Nauk. Od 1966 r. angażował się w prace Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego. Należał do Polskiego Towarzystwa Przyrodników im. Mikołaja Kopernika oraz Szkolnego Koła Ligi Ochrony Przyrody. Przez kilka kadencji był radnym miejskim w Tychach. Pełnił funkcję prezesa Ogniska Związki Nauczycielstwa Polskiego w Lędzinach i Hołdunowie.
TADEUSZ BOŻEK
22 kwietnia 2021 r. zmarł Tadeusz Bożek, wieloletni zawodnik i działacz sekcji kręglarstwa klasycznego KS Polonia MOSiR Łaziska Górne. Był trenerem i koordynatorem Młodzieżowej Kadry Wojewódzkiej Okręgowego Związku Kręglarskiego, Kadry Narodowej Kobiet w kręglarstwie klasycznym. Był też sekretarzem generalnym Śląskiego Okręgowego Związku Kręglarskiego.
„Wspaniały człowiek, z którym można było spędzać miło czas, nie nudząc się, słuchać śląskich żartów, a też często zastanowić się nad życiową radą.” – napisano na stronie Polskiego Serwisu Kręglarskiego.
PAWEŁ SKUPIN
(1928-2021)
11 kwietnia 2021 r. zmarł Paweł Skupin, trener, legenda pszczyńskiej lekkoatletyki. Trenowaniem zawodników zajmował się przez ponad 60 lat. Przez niemal 10 lat szkolił lekkoatletów w Klubie Sportowym „Ziemowit” Lędziny i Kolejarz Katowice.
W latach 50. najzdolniejszymi wychowankami Pawła Skupina byli Tadeusz Majsner (biegi średnie, reprezentant Polski juniorów) oraz Jan Kryut (biegi średnie i biegi przez przeszkody, reprezentant Polski). Pod jego skrzydłami swoją sportową karierę rozpoczynał również Roland Brehmer, olimpijczyk z 1968 roku w Meksyku. W 1987 r. brąz w wielobojach na mistrzostwach Polski juniorek zdobyła Katarzyna Grabowska, a w 1996 ten wynik powtórzyła Agnieszka Szczypka. Mając prawie 80 lat, doprowadził do medalu mistrzostw Polski juniorów kolejnych dwóch podopiecznych – Szymona Kamińskiego (srebro w biegu na 800 metrów w hali) oraz Bartłomieja Kempnego (m.in. dwukrotne złoto w rzucie oszczepem).
STANISŁAW MAZURCZYK
8 kwietnia 2021 r. w wieku 65 lat zmarł Stanisław Mazurczyk, przedsiębiorca, samorządowiec. W latach 1994-1998 był radnym Rady Miejskiej w Pszczynie, a w kadencji 2006-2010 radnym Rady Powiatu Pszczyńskiego. W Radzie Powiatu pełnił funkcję przewodniczącego Komisji Gospodarki, Rolnictwa i Ochrony Środowiska. Od 1994 roku był członkiem Rady Sołeckiej w Piasku.
KS. HUBERT SEWERYN
(1944-2021)
2 kwietnia 2021 r. zmarł ks. Hubert Seweryn, emerytowany proboszcz parafii Najświętszej Maryi Panny Królowej Wszechświata we Frydku w gminie Miedźna. Wcześniej był wikariuszem w parafiach Wszystkich Świętych w Pszczynie, Wniebowzięcia NMP w Biertułtowach, św. Marii Magdaleny w Cieszynie i św. Antoniego w Siemianowicach Śląskich.
Proboszczem we Frydku był w latach 1984-2009. To budowniczy tamtejszego kościoła, a także projektant wielu elementów wystroju świątyni, pomnika Jana Pawła II odsłoniętego w 2005 r. czy kapliczki. Będąc na emeryturze, mieszkał w Pszczynie.
„Przechodził COVID-19 i był z tego powodu bardzo osłabiony; zmarł z powodu zatrzymania akcji serca. Kilka dni przed śmiercią przyjął sakramenty święte” – podał „Gość Niedzielny”.
JERZY JÓŹWIAK
29 marca 2021 r. w wieku 72 lat zmarł Jerzy Jóźwiak, wieloletni prezes Amatorskiego Klubu Filmowego „iks” w Mikołowie. Był filmowcem dokumentalistą. Jego kamera towarzyszyła wszystkim ważnym wydarzeniom w Mikołowie. Nie stronił też od realizacji krótkometrażowych filmów fabularnych. Za jego prezesury w „iksie” udzielały się kolejne pokolenia pasjonatów. Powstawały filmy dokumentalne, fabularne, animacje i obrazy eksperymentalne.
„Pomagał i gdy dawał swoje słowo, zawsze dotrzymywał. Porywczy i stanowczy, był niełatwym kompanem, ale dobrym mentorem, dla niektórych przyszywanym dziadkiem” – napisano na profilu społecznościowym AKF „iks”. „Na pewno zapamiętamy jego towarzyską osobowość – czy to na festiwalach w całej Polsce, gdzie zawsze był w centrum uwagi, czy w zaciszu klubowym, na piętrze Miejskiego Domu Kultury, gdzie toczyły się rozmowy o filmie”.
KS. IZYDOR HARAZIN
(1947-2021)
23 marca 2021 r. zmarł ks. kanonik Izydor Harazin. Urodził w Brzeźcach. Ukończył Liceum Ogólnokształcące im. Bolesława Chrobrego w Pszczynie. W latach 1966-1968 ksiądz odbył służbę wojskową w tzw. kleryckiej jednostce w Bartoszycach. Służył w jednej kompanii z ks. Jerzym Popiełuszką. Święcenia kapłańskie przyjął 30 marca 1972 r. z rąk bpa Herberta Bednorza.
Ksiądz Harazin pracę duszpasterską rozpoczął w Brennej. Jako wikary pracował także od 1975 r. w Żorach, a od 1979 r w Kobiórze. W 1983 otrzymał dekret budowniczego kościoła w Katowicach-Giszowcu. Rok później został mianowany proboszczem parafii pw. św. Barbary w Giszowcu. Dzięki staraniu ks. Harazina utworzono w świetlicę środowiskową profilaktyczno-wychowawczą im. św. Brata Alberta dla najbardziej potrzebujących dzieci.
W 2008 r. został kanonikiem gremialnym Kapituły Metropolitalnej w Katowicach. W 2012 r. przeszedł na emeryturę. Był kapelanem Stowarzyszenia na Rzecz Niepełnosprawnych SPES w Katowicach oraz opiekunem duchowym Ośrodka Rehabilitacyjno-Edukacyjno-Wychowawczego w parafii św. Barbary w Katowicach-Giszowcu.
KS. WOJCIECH ZYGMUNT
11 marca 2021 r. w wieku 78 lat zmarł ks. Wojciech Zygmunt, emerytowany proboszcz parafii Świętego Maksymiliana Marii Kolbego w Porębie koło Pszczyny. Kapłanem był 54 lata.
ZYGMUNT HANUSIK
(1945-2021)
4 marca 2021 r. zmarł Zygmunt Hanusik, tyszanin, wielki polski kolarz, legendarny bohater Wyścigów Pokoju, olimpijczyk. Zygmunt Hanusik urodził się 28 lutego 1945 roku w Wartogłowcu. Przez blisko dwadzieścia lat reprezentował barwy Górnika Lędziny, a później Polonii Łaziska Górne.
W latach 60. i 70. był czołowym polskim kolarzem. W 1968 r. uczestniczył w Igrzyskach Olimpijskich w Meksyku. Czterokrotnie startował w Wyścigu Pokoju (w latach 1968-70 i 1972 r.). W 1970 roku był trzeci indywidualnie, a Polska zajęła pierwsze miejsce drużynowo. Zwyciężył Wyścig Dookoła Algierii w 1970 r. i Tour du Loir et Cher we Francji w 1972. W 1971 zajął drugie miejsce w klasyfikacji generalnej Wyścigu Dookoła Bułgarii i w Wyścigu o Wielką Nagrodę Annaby. Kibice uwielbiali go za brawurową jazdę.
JERZY SZTAJGLI
3 marca 2021 r. odbył się pogrzeb Jerzego Sztajgliego, przez cztery kadencje radnego Rady Miejskiej Mikołowa, w której pełnił liczne funkcje – w tym w latach 2010–2014 wiceprzewodniczącego. W latach 90. Jerzy Sztajgli był m przewodniczącym Rady Osiedla Mickiewicza.
KAROL KANIA
(1940-2021)
23 lutego 2021 r. w katastrofie śmigłowca w Studzienicach zmarł Karol Kania, przedsiębiorca z Pszczyny Piasku, założyciel firmy Karol Kania i Synowie produkującej podłoże do uprawy pieczarek. W 2016 r. znalazł się na liście 100. najbogatszych Polaków magazynu „Forbes”. Wraz z biznesmenem zginął pilot Jacek Główczyński.
Karol Kania był zaangażowany w życie lokalnej społeczności, wspierał wiele lokalnych inicjatyw. Był osobą niezwykle pogodną i szanowaną przez mieszkańców. Uwielbiał przyrodę i myślistwo. Wiele podróżował. Z żoną przeżył wspólnie 55 lat. Mieli dwóch synów. Doczekali sześciorga wnuków.
ROMAN NYGA
(1938-2021)
7 lutego 2021 r. poinformowano, że w wieku 82 lat zmarł Roman Nyga, artysta malarz związany z Bieruniem. Stworzył wiele unikalnych rysunków obrazujących Bieruń, m.in. nieistniejące już dziś młyny bieruńskie, mieszkańców miasta i ich codzienne sprawy oraz dawne stroje ludowe. Odtwarzał także historyczne mapy Bierunia i okolic.
Artysta był autorem polichromii w kościele pw. św. Walentego i pomnika tego świętego – patrona miasta. Odrestaurował wnętrze kościoła św. Bartłomieja. Był projektantem i współautorem elementów ozdabiających rynek, m.in. utopca przy studni, który ma jego twarz oraz autorem wielu tablic pamiątkowych.
Najnowszym dziełem Romana Nygi był projekt Pomnika Powstańców Śląskich (wykonany na podstawie przedwojennych zdjęć). Odtworzony monument stanął na Skwerze Powstańców Śląskich w Bieruniu. Odsłonięto go uroczyście w Święto Niepodległości w 2019 r.
W 2001 r. został laureatem nagrody Starosty Powiatu Bieruńsko-Lędzińskiego w Dziedzinie Kultury Clemens. Uchwałą Rady Miejskiej z 2007 r. został uhonorowany tytułem „Zasłużony dla Miasta Bierunia”.
MONIKA MORKISZ
20 stycznia 2021 r. w wieku 75 lat zmarła Monika Morkisz, wieloletnia nauczycielka i dyrektor Szkoły Podstawowej w Górze w gminie Miedźna, radna gminna pierwszej kadencji, zaangażowana w pracę na rzecz lokalnej społeczności.
Przez lata uczyła geografii. Była współzałożycielką Zespołu Śpiewaczego „Górzanie”, w którym śpiewała 25 lat. Przez kilka kadencji była członkiem Rady Sołeckiej w Górze. Po przejściu na emeryturę założyła Koło Emerytów i Rencistów w Górze. Zaangażowała się w działalność Koła Gospodyń Wiejskich. W 2019 r. uhonorowana została gminnym wyróżnieniem „Miedźniański Ul” przyznawanym za działalność kulturalną, zaangażowanie w pracę na rzecz kultury, jej upowszechnianie i ochronę.
KAZIMIERZ PŁACHNO
(1940-2021)
9 stycznia 2021 r. zmarł Kazimierz Płachno, człowiek zasłużony dla pszczyńskiego sportu, założyciel Pszczyńskiego Ludowego Klubu Sportowego, nauczyciel, wieloletni trener piłki siatkowej.
Pracę trenerską rozpoczął w Szkolnym Klubie Sportowym Przełom Kaniów, gdzie w latach 60. był inicjatorem nowatorskiego jak na ówczesne czasy programu tworzenia klas sportowych. Potem kontynuował to w Klubie Sportowym Zdrój Goczałkowice. W 1974 r. sekcja piłki siatkowej kobiet wraz z trenerem trafiła do Górniczego Klubu Sportowego „Pniówek – 74” Pawłowice, a dwa lata później do nowo utworzonego Ludowego Klubu Sportowego przy Państwowym Technikum Rolniczym w Pszczynie. Właśnie K. Płachno był jednym z założycieli tego klubu (dziś to PLKS Pszczyna). Był głównym trenerem w klubie nieprzerwanie przez 27 lat.
Do najważniejszych sukcesów trenerskich Kazimierza Płachny należą: trzykrotny awans do II ligi siatkówki kobiet (1981, 1989, 2002), finał Mistrzostw Polski Juniorek (1978), półfinał Mistrzostw Polski Juniorek (1979), finał XV Centralnej Spartakiady Młodzieży (1988), zwycięstwo w Międzynarodowych Turniejach Siatkówki Dziewcząt w czeskim Frydlancie.
W 2016 r., gdy K. Płachno obchodził 50-lecie pracy trenerskiej. Wychowankowie Kazimierza Płachny są nauczycielami oraz trenerami grup siatkarskich.
WIESŁAW KAWALA i GABRIELA CHŁOSTA-KAWALA
2 stycznia 2021 r. zmarł Wiesław Kawala, naczelnik Wydziału Zarządzania Bezpieczeństwem Starostwa Powiatowego w Mikołowie. Przegrał batalię z koronawirusem. Wiesław Kawala przez ponad 19 lat był oficerem Wojska Polskiego w stopniu majora, pełniąc służbę w Centralnym Ośrodku Szkolenia Nadwiślańskich Jednostek Wojskowych. Był także w szeregach Ochotniczej Straży Pożarnej od 2003 r. Funkcję naczelnika Wydziału Zarządzania Bezpieczeństwem Starostwa Powiatowego w Mikołowie objął w 1999 r., sprawując ją aż do śmierci.
Dwanaście dni później odeszła jego żona Gabriela Chłosta-Kawala, cierpiąca na stwardnienie rozsiane. Małżonkowie byli ze sobą bardzo związani. W ostatnich latach pan Wiesław opiekował się chorą żoną. Poza rodziną łączyła ich wspólna pasja, jaką była hodowla psów rasowych flat coated retriever.
„Z ogromną rozpaczą i niedowierzaniem informujemy, że w dn. 14 stycznia 2021 r. zmarła nasza Mama Gabriela Chłosta-Kawala. Prawdopodobną przyczyną śmierci był wylew. Mimo udzielonej pomocy medycznej, Mama nas opuściła” – napisali dwaj synowie państwa Kawala na portalu zrzutka.pl, gdzie prowadzona była zbiórka na rzecz leczenia i rehabilitacji pani Gabrieli.
Na tym samym portalu, po śmierci męża Wiesława Kawali, pani Gabriela napisała: „(…) Całe życie byłam aktywna zawodowo i społecznie – prowadziłam hodowlę, trenowałam z ukochanymi psami, jeździłam na wystawy i konkursy, spotykałam się z przyjaciółmi, służyłam pomocą. Nagle, nie mogę poruszać się o własnych siłach, a na dodatek oprócz narządu ruchu powoli wyłączają się inne narządy. Najprostsze, codzienne czynności wykonywał za mnie mój Mąż, w którego ręce oddałam całe swoje życie. To on był dla mnie nogami, rękami, mową i często myślami. To on pracował na dom, na moje lekarstwa i rehabilitację, organizował potrzebną dla mnie pomoc i codziennie motywował do życia”.
GERTRUDA GRANATYR
(1919-2020)
19 grudnia 2020 r. zmarła Gertruda Granatyr z Woli w gminie Miedźna, córka powstańca śląskiego Tomasza Niesyty, pierwszego wójta Woli w latach 1924-1939. Miała 101 lat.
Wychowała się w „domu na pograniczu” – stał przy wale nad wylewającą Wisłą, która w 1918 r. dzieliła od ukochanej Polski (za rzeką mogli szukać schronienia powstańcy śląscy).
Gdy Gertruda miała 13 lat, zmarła jej mama. W domu zostało ośmioro dzieci, z których najmłodsze miało 5 miesięcy.
Pięknie opowiadała o swoim ojcu, wymagającym, ale bardzo kochającym. Z wielkim wzruszeniem opowiadała też o swoim mężu Franciszku. Znali się z Towarzystwa Śpiewu. Ślub wzięli w 1940 r. u salezjanów w Oświęcimiu (nie mogli pobrać się w Woli, bo „Polakom nie wolno było”). Parę dni przed ślubem ukrywający się w czasie wojny ojciec udzielił córce błogosławieństwa – umówili się nad Wisłą, przyszedł, pobłogosławił. Było to dla dziewczyny bardzo ważne. Franciszek zmarł w 1966 r. Pani Gertruda przechowywała listy męża, lubiła je czytać. Miała je poukładane w specjalnym albumie.
Zawsze uśmiechnięta. Zawsze życzliwa i gotowa na spotkanie. Kochająca ludzi. Potrafiąca cudownie opowiadać – na co dzień – po śląsku, gdy trzeba było, czystą polszczyzną. Była zresztą miłośniczką literatury pięknej (ubolewała, że z powodu problemów ze wzrokiem nie może sama już poczytać).
W niezwykły sposób łączyła w sobie przywiązanie do dawnych czasów, tradycji i nowoczesność. Śląskość i polskość. Było to szczere, naturalne. Z panią Gertrudą można było porozmawiać na każdy temat. Przeczytaj wywiad.
ANDRZEJ MARIA MARCZEWSKI
(1947-2020)
24 listopada 2020 r. zmarł Andrzej Maria Marczewski – reżyser, autor, dramaturg, dyrektor Teatru Małego w Tychach w latach 2013–2016.
W historii polskiego teatru zapisał się jako pierwszy inscenizator „Mistrza i Małgorzaty” Bułhakowa oraz jedyny reżyser, w dorobku którego znalazły się wszystkie utwory dramatyczne Karola Wojtyły.
W latach 1974-1977 pracował w Wytwórni Filmów Czołówka, następnie jako dyrektor naczelny i artystyczny w Teatrze Dramatycznym w Wałbrzychu (1977-1981), potem na podobnym stanowisku w Teatrze Dramatycznym im. Jerzego Szaniawskiego w Płocku (1981-1984) oraz w Teatrze Rozmaitości w Warszawie (1982-1985). W 1985 r. wyjechał na rok do Jugosławii, gdzie reżyserował w teatrach w Belgradzie, Splicie, Dubrowniku, Mostarze i Sarajewie.
Od 1986 do 1988 r. pracował jako dyrektor naczelny i artystyczny w Bałtyckim Teatrze Dramatycznym im. Juliusza Słowackiego w Koszalinie, skąd przeniósł się do Bydgoszczy, gdzie w latach 1988-1994 był dyrektorem naczelnym i artystycznym Teatru Polskiego, a dodatkowo w 1991 pełnił obowiązki dyrektora naczelnego miejscowej opery. Współpracował z Telewizją Polską.
ZBIGNIEW MAJNUSZ
14 listopada 2020 r. odbył się pogrzeb Zbigniewa Majnusza, byłego wiceburmistrza miasta w latach 1995-1998. Z. Majnusz był też członkiem Rady Miejskiej II i III kadencji.
KS. LEON PAWEŁCZYK
(1932-2020)
6 listopada 2020 r. zmarł ks. Leon Pawełczyk, emerytowany proboszcz parafii Najświętszego Serca Pana Jezusa w Tychach Paprocanach. Sprawował tę funkcję od 1980 r. Rozpoczął starania o wybudowanie kościołów pod wezwaniem św. Maksymiliana i bł. Karoliny w Tychach. Wspierał materialnie budowę Domu Księży Emerytów w Katowicach. Był ojcem duchownym kapłanów dekanatu Tychy Południe. W 1998 roku przeszedł na emeryturę i zamieszkał w domu rodzinnym w Imielinie.
INGA MADEJ
4 listopada 2020 r. zmarła Inga Madej, pianistka i nauczycielka muzyki. W Tychach zamieszkała w latach 50. Uczyła dzieci i młodzież gry na instrumencie w Ognisku Muzycznym, dawała też prywatne lekcje. Koncertowała.
Kiedy tylko Stowarzyszenie Hospicjum im. św. Kaliksta I w Tychach podjęło decyzję o budowie Domu Hospicyjnego, Inga Madej zaangażowała się w pomoc dla placówki. Od 2010 r. była Honorowym Członkiem Stowarzyszenia. Od 2003 r. organizowała charytatywne koncerty noworoczne pt. „Dzieci – dorosłym; dorośli – dzieciom” na rzecz budowy stacjonarnego domu przy ul. Żorskiej.
W ostatnich latach swojego życia Inga Madej była pod opieką hospicjum, które przez tyle lat wspierała. Wraz z nią do placówki „powędrowało” jej pianino.
STANISŁAW GAZDA
(1938-2020)
28 października 2020 r. zmarł Stanisław Gazda, kolarz z Pszczyny Starej Wsi. Był gwiazdą polskiego kolarstwa lat 60. XX w. Na igrzyskach olimpijskich w Rzymie w 1960 r. zajął szóste miejsce. Zajmował czołowe lokaty w Wyścigach Pokoju (III miejsce w 1962, V – w 1960), Wyścigach Dookoła Polski (I miejsce w 1963, II – 1959, III – 1958 i 1972), w mistrzostwach Polski (I w 1961, II – 1960, 1962, 1965), a także w wyścigach dookoła Irlandii, Rumunii, Jugosławii, Kanady, Meksyku, Wielkiej Brytanii i Szkocji.
Umiał przepięknie opowiadać o swej kolarskiej pasji. Był niezrównanym gawędziarzem, obdarzonym ogromnym poczuciem humoru. O dzieciństwie w Pszczynie Starej Wsi, pierwszym rowerze, kolarzówce „wypożyczonej” od brata, igrzyskach w Rzymie, wyścigach, treningach, o wygranych pięciu telewizorach Szmaragd opowiedział w 2012 r. Renacie Botor-Pławeckiej w wywiadzie „Każdy chciał być Gazdą”.
Oprac. (J)
