Wkrótce należy spodziewać się decyzji Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w sprawie zarzutów sformułowanych przeciw m.in. spółce Master Odpady i Energia (prawie w całości należącej do miasta Tychy) o zmowę podczas przetargu na odśnieżanie i utrzymanie w czystości tyskich ulic w latach 2015-2018. Według UOKiK miasto Tychy mogło stracić przy takim działaniu kilka milionów złotych. Trwa ostatni etap postępowania w tej sprawie. Prawomocna decyzja UOKiK, stwierdzająca istnienie zmowy przetargowej, otwiera drogę do wszczęcia przez prokuratora postępowania karnego.
Każde miasto musi dbać o czystość i należyty stan ulic. Na ten cel przeznacza niemałe pieniądze. Tego rodzaju zlecenie należy do najbardziej intratnych, ale też ze względu na swoją specyfikę jest bardzo podatne na zmowy przetargowe.
Zwalczaniem praktyk monopolistycznych w polskiej gospodarce zajmuje się Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Trzy lata temu zainteresował się przetargiem w Tychach na należyte utrzymanie dróg w latach 2015-2018.
Miejski Zarząd Ulic i Mostów w Tychach poinformował nas [„Nowe Info” nr 25 z 2019 r.], że ogłoszenie o przetargu nieograniczonym na zimowe utrzymanie, pozimowe oczyszczanie dróg oraz letnie utrzymanie czystości w Tychach w latach 2015 – 2018 zostało przekazane Urzędowi Publikacji Unii Europejskiej w dniu 18 września 2015 r. i opublikowane w Dzienniku Urzędowym UE pięć dni później – tj. 23 września 2015 r. (nr 2015/S 184-334595). Oferty złożyły trzy podmioty: 1. konsorcjum firm – FBSerwis SA z Warszawy (lider konsorcjum) + Compania Espanola de Servicios Publicos Auxiliares SA (CESPA) z Barcelony (Hiszpania) + „Eko” Spółka Jawna z Rybnika (cena zawarta w ofercie: 19.936.271,63 zł brutto); 2. konsorcjum firm: spółka Master Odpady i Energia z Tychów (lider) + V&T sp. z o.o. z Tarnowskich Gór + An-Eko z Tychów (cena: 18.195.867,85 zł brutto); 3. konsorcjum firm: Bio-Ekos sp. z o.o. z Nowego Chechła (lider) + Eko-Ogród Z. F. Konserwacja Terenów Zielonych z Tychów (cena: 12.739.105,61 zł brutto).
Jak widać, najtańszą ofertę złożyło w przetargu konsorcjum Bio-Ekos + Eko-Ogród, ale to nie tego oferenta wybrano. Dlaczego? Miejski Zarząd Ulic i Mostów w Tychach miał nam w tym względzie do powiedzenia jedynie tyle, że „wykonawca, który złożył ofertę z najniższą ceną został wykluczony z postępowania, a jego oferta została odrzucona”.
UOKiK ustalił, że konsorcjum Bio-Ekos + Eko-Ogród nie uzupełniło niezbędnych dokumentów i tym samym nie podpisało umowy. Powstało podejrzenie, że to celowe działanie, którego celem był wybór przez zamawiającego droższej oferty innego konsorcjum złożonego z firm: Master Odpady i Energia z Tychów, An-Eko z Tychów oraz V&T z Tarnowskich Gór [„Nowe Info” nr 25 z 2019 r.].
Trudno nie zauważyć faktu, że w konsorcjum, które otrzymało zlecenie, dominuje międzygminna spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Master Odpady i Energia – gdzie władzę właścicielską na zgromadzeniu wspólników sprawuje de facto prezydent Tychów, dysponując ok. 90 proc. udziałów skupionych w rękach miasta Tychy. Pozostała część kapitału rozproszona jest pomiędzy sąsiednie gminy (m.in. Bieruń, Bojszowy, Kobiór).
– Pierwszym etapem było postępowanie wyjaśniające prowadzone w sprawie, a nie przeciwko przedsiębiorcom – mówi Maciej Chmielowski z Biura Prasowego UOKiK. – Kolejnym etapem było wszczęcie postępowania antymonopolowego. W postanowieniu o wszczęciu postępowania, przedsiębiorcom przedstawione zostały zarzuty. Następnie, po zebraniu materiału dowodowego, Prezes UOKiK przedstawił stronom Szczegółowe Uzasadnienie Zarzutów. Przedsiębiorcy mieli możliwość zajęcia stanowiska w odniesieniu do ustaleń i zamiaru rozpatrzenia sprawy. Ostatnim etapem prowadzonego postępowania antymonopolowego będzie wydanie decyzji przez Prezesa Urzędu.
To właśnie w ramach postępowania wyjaśniającego dokonano w 2018 r. przeszukań w siedzibach spółek i, jak usłyszeliśmy, znaleziono dowody, które mogą wskazywać na zawarcie zmowy przez konsorcja. Efektem było wszczęcie w listopadzie 2019 r. postępowania antymonopolowego, zachodziło bowiem uzasadnione podejrzenie zawarcia zmowy przetargowej, w wyniku której miasto Tychy mogło stracić nawet kilka milionów złotych (płacąc drożej za usługi). Jak poinformował nas Maciej Chmielowski, zarzut postawiony stronom postępowania mówi o podejrzeniu „zawarcia przez Master, An-Eko, Eko-Ogród, Bio-Ekos, V&T porozumienia ograniczającego konkurencję polegającego na uzgadnianiu przez ww. przedsiębiorców warunków ofert złożonych w przetargu nr 1/DDT/27/15 zorganizowanym w 2015 r. przez Gminę Miasto Tychy Miejski Zarząd Ulic i Mostów na zimowe utrzymanie oraz pozimowe oczyszczanie dróg i obiektów drogowych oraz letnie utrzymanie czystości na terenie miasta Tychy w sezonach 2015/2016, 2016/2017 i 2017/2018, co może stanowić naruszenie art. 6 ust. 1 pkt 7 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów”.
UOKiK poinformował nas, że Szczegółowe Uzasadnienie Zarzutów (SUZ) doręczono wszystkim stronom postępowania i uzyskano już od nich odpowiedzi (np. spółce Master SUZ doręczono w maju 2021 r.).
Byliśmy ciekawi m.in. co dokładnie zarzuca się spółkom tworzącym konsorcja objęte postępowaniem antymonopolowym i czy UOKiK poinformował gminną spółkę Master o zamiarze nałożenia na nią kary.
– Z uwagi na konieczność ochrony tajemnic postępowania udzielenie informacji w tym zakresie nie jest możliwe – odpowiedział nam w czerwcu 2021 r. Departament Komunikacji Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. – Te informacje zostaną ujawnione w treści decyzji kończącej postępowanie. W tej chwili nie spekulujemy co do terminu jego zakończenia. Możemy jedynie potwierdzić, że jest to końcowy etap postępowania.
„Nowe Info” dowiedziało się tylko, że postępowanie antymonopolowe prowadzone jest przeciwko firmom (a nie osobom). Kara może wynieść do 10 proc. rocznego obrotu.
Jeśli UOKiK uzna, że doszło do zmowy przetargowej, w sprawę najprawdopodobniej włączy się prokuratura, a dochodzenie przez nią prowadzone może zakończyć się zarzutami wobec konkretnych osób. Zmowa przetargowa jest bowiem przestępstwem zagrożonym karą do 3 lat więzienia. W przypadku, gdy pokrzywdzonym jest Skarb Państwa (również gmina) przestępstwo to ścigane jest z urzędu. [publikacja: dwutygodnik „Nowe Info” nr 15 z 2021 r.]
25 listopada 2021 r. zapytaliśmy w Urzędzie Ochrony Konkurencji i Konsumentów na jakim etapie jest postępowanie prowadzone w sprawie zarzutów sformułowanych przeciw m.in. spółce Master Odpady i Energia.
– Postępowanie w sprawie Master Odpady i Energia nadal jest w toku – odpowiedział Maciej Chmielowski z Biura Prasowego UOKiK.
Zdzisław BARSZEWICZ
