Muzeum Miejskie w Tychach zaprasza na spotkanie z Karoliną i Piotrem Jakoweńko, autorami książki „Pamięć pogranicza. Opowieści o żydowskim życiu i Zagładzie na Górnym Śląsku i w Zagłębiu Dąbrowskim”.
Karolina i Piotr Jakoweńko będą gośćmi kolejnej odsłony cyklu „Mozaika górnośląska”. To współzałożyciele Fundacji Brama Cukermana w Będzinie, pielęgnującej pamięć o żydowskim świecie na Górnym Śląsku i w Zagłębiu Dąbrowskim.
Karolina Jakoweńko jest też kierowniczką Domu Pamięci Żydów Górnośląskich, oddziału Muzeum w Gliwicach. Fundacja Brama Cukermana dostała Nagrodę Specjalną Muzeum Historii Żydów Polskich Polin 2022 za „wieloletnią działalność na rzecz przywracania i ochrony pamięci Żydów polskich w Zagłębiu Dąbrowskim i na Górnym Śląsku”.
Powstanie książki „Pamięć pogranicza. Opowieści o żydowskim życiu i Zagładzie na Górnym Śląsku i w Zagłębiu Dąbrowskim” zainspirowały liczne spotkania i długie rozmowy Karoliny (pochodzącej z Będzina) i Piotra (pochodzącego z Bytomia) z ich przyjacielem Henrim Lustigerem-Thalerem, wywodzącym się z będzińskiej żydowskiej rodziny i zajmującym się zawodowo badaniem pamięci o Holocauście. To z nim w 2018 roku podróżowali wspólnie przez Zagłębie Dąbrowskie i Górny Śląsk.
Tematem książki jest 20 miejsc związanych z historią żydowską, które z różnych przyczyn przemówiły do autorki i autora i stały się dla nich ważne. Refleksję wokół nich rozwijają w formie krótkich esejów, którym towarzyszy kilka dokumentalnych fotografii autorstwa Romana Łuszczki i Piotra Jakoweńko.
Zamysłem autorów było przekazanie subiektywnego odczuwania tej nasyconej historią przestrzeni, a wykorzystane w tekstach opowieści, wspomnienia, anegdoty i cytaty z relacji świadków, ale i dzisiejszych mieszkańców, są wyborem definiującym złożoność losów ludzi i pamięci o nich.
– Ziemia pogranicza niesie ciężar dziedzictwa ludzi żyjących tu przed nami – swoich i obcych. Natrafiamy na liczne zapomniane żydowskie historie, miejsca i przedmioty. Wszystkie te ślepe ściany wyburzanych kamienic i martwe podwórka mówią wielowiekową i piękną historią, stawiając przed oczami kataklizm, który zniszczył bezpowrotnie ten świat – mówi Katarzyna Pachelska.
Katarzyna Pachelska w portalu Ślązag powiedziała: „Mało pamiętamy o polskich Żydach, a co dopiero o niemieckich… Niemieckich nikt nigdy w dyskurs, choćby w szkołach, nie wziął, bo to niemiecka historia. My się też źle uczymy polskiej historii – do dziś wielu np. bytomian myśli, że ich miasto było pod zaborami. Do muzeum zapraszamy szkoły, które dowiadują się, że kiedyś przebiegała niedaleko granica i żyli tu Niemcy, Polacy, Ślązacy i Żydzi. Ja nie twierdzę, że teraz każdy powinien interesować się Żydami. To zawsze będzie jakiś margines. Warto jednak mieć wiedzę, bo to historia naszego kraju, w którym dziś żyjemy.”
Podczas spotkania będzie można zakupić książkę w specjalnej cenie oraz zdobyć podpis autorów.
Data: 2 lutego 2023 (czwartek), godz. 18.00,
Miejsce: Muzeum Miejskie w Tychach, Stary Magistrat, pl. Wolności 1,
Zapisy: tel. 887 450 212 (także SMS-em), e-mail: g.oleksy@muzeum.tychy.pl.
Wstęp wolny.
