Podczas posiedzenia w Brukseli, Komitet Regionów zdecydowaną większością głosów przyjął przedstawioną przez Jakuba Chełstowskiego, marszałka województwa śląskiego, opinię dotyczącą dwóch ważnych unijnych regulacji: nowego pakietu gazowego oraz rozporządzenia metanowego. Obydwa dokumenty wpisują się w unijną politykę Europejskiego Zielonego Ładu, a także pakietów Fit for 55 oraz REPower EU.
Jak poinformował 12 października Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego, marszałek Jakub Chełstowski przedstawił w Brukseli opinię Europejskiego Komitetu Regionów nt. pakietu energetycznego w sprawie gazu, wodoru i emisji metanu. Jakub Chełstowski, jak czytamy, akcentował znaczenie wspólnego unijnego głosu w sprawach polityki energetycznej, mimo różnic zdań w zakresie koncepcji rozwoju rynku, podkreślając że . Zwrócił uwagę , w której planowanie rozwoju rynku energetycznego i infrastruktury w UE powinno uwzględniać jednocześnie wiele nośników energii.
– Dziękuję za możliwość przedstawienia projektu opinii Europejskiego Komitetu Regionów w tak ważnej dla całej Unii Europejskiej kwestii jaką jest uchwalenie Nowego Pakietu Gazowego oraz rozporządzenia metanowego – mówił w Brukseli marszałek Chełstowski. -Pragnę zaznaczyć, że oba akty prawne będące przedmiotem naszych dyskusji, są kluczowe dla realizacji strategicznych założeń Zielonego Ładu, a także pakietów Fit for 55 oraz REPower EU. Należy także wskazać, że kwestie rozwoju rynków wodoru, biometanu oraz ograniczenia emisji metanu będą ważne również w kontekście zbliżającego się szczytu klimatycznego COP 27 w Egipcie i rozwoju naszych regionów. Kwestia ta była już zresztą tematem gorących dyskusji podczas szczytu COP 26.
Chciałbym wyraźnie zaznaczyć, iż globalna agenda dekarbonizacyjna nie będzie mogła być realizowana bez gazów niskoemisyjnych i odnawialnych, a metan powinien być brany pod uwagę jako jeden z krytycznych gazów cieplarnianych występujących na naszej planecie po dwutlenku węgla ze względu na swoją szkodliwość. Dekarbonizacja nie uda się także bez odpowiedniego zaangażowania w nią samorządu terytorialnego.
Dlatego też jako Europejski Komitet Regionów powinniśmy ze wszelką starannością podejść do opiniowania omawianych propozycji regulacji, uwzględniając przy tym zdanie wielu interesariuszy, a także zróżnicowane pozycje wyjściowe wielu regionów UE. Wypracowanie przejrzystych i spójnych przepisów powinno być naszym priorytetem.
Mimo możliwości występowania różnicy zdań w zakresie koncepcji rozwoju rynku, starajmy się mówić wspólnym głosem. Jest on szczególnie ważny w kontekście obecnej sytuacji geopolitycznej oraz kryzysu energetycznego. Ostatnie miesiące pokazały, że główną bronią Rosji w walce z Unią Europejską są właśnie surowce energetyczne, a w szczególności gaz ziemny. W konsekwencji wydaje się, że w obecnej sytuacji transformacja energetyczna nabiera kolejnego strategicznego wymiaru.
Oprócz ograniczenia zmian klimatu, jest również kluczowa dla przyszłości europejskiej gospodarki i kształtowania cen nośników energii. Mam nadzieję, że opracowane przez nas akty prawne będą mogły być także drogowskazem regulacyjnym dla wielu państw poza unijnych, z którymi spotkamy się na tegorocznym COP 27, pokazując, że UE jest światowym liderem transformacji energetycznej.
Bez wątpienia w najbliższych latach, a więc perspektywie krótkookresowej, musimy prowadzić wspomnianą politykę dywersyfikacji źródeł dostaw gazu. Koniecznym będzie budowa nowych połączeń rurociągowych, terminali LNG, a także podpisywanie nowych kontraktów gazowych, tak aby zapewnić ciągłość działania europejskiego przemysłu i dostaw dla konsumentów. Powinniśmy rozwijać współpracę w tej kwestii z zaufanymi partnerami, takimi jak Norwegia czy Stany Zjednoczone.
Jednak w perspektywie średnio i długoterminowej musimy postawić na gazy niskoemisyjne i odnawialne takie jak biometan, wodór i pochodne. W ciągu najbliższych dekad mogą one zapewnić nam substytucję dla rosyjskiego gazu i ropy. Dlatego też planowanie rozwoju rynku energetycznego i infrastruktury w UE powinno uwzględniać jednocześnie wiele nośników energii.
Strategiczne scenariusze inwestycyjne muszą zawierać komponent przejściowości i zakładać wykorzystanie obecnie budowanej infrastruktury do obsługi zarówno gazu ziemnego jak i gazów niskoemisyjnych oraz odnawialnych.
W konsekwencji wydaje się, że obecnie największym wyzwaniem europejskiej energetyki jest zapewnienie nowych i stabilnych dostaw gazu ziemnego w niskiej cenie oraz jednoczesne planowanie odejścia od niego w kierunku paliw alternatywnych.
Dlatego też opiniowany przez nas Nowy Pakiet Gazowy powinien moim zdaniem w sposób najpełniejszy uwzględniać opisywaną perspektywę przejściowości i jednoznacznie wesprzeć europejskie regiony w rozwoju nowych modeli biznesowych, infrastruktury, a także zapewnić optymalną trajektorię dekarbonizacji sektora gazowego.
Pamiętajmy również o emisjach metanu, które mogą stać się kluczowym obszarem wysiłków redukcyjnych UE obok ograniczenia emisji dwutlenku węgla, dodatkowo mobilizując regiony UE do przejścia na alternatywne nośniki energii.
W opinii przedstawiam pogląd, że wprowadzenie przepisów zawartych w rozporządzeniu metanowym będzie dodatkowym wyzwaniem technologicznym i kosztowym dla regionów UE.
Niemniej dzięki wzrostowi obostrzeń w zakresie wycieków i emisji metanu zmieni się charakterystyka struktur handlowych, a także dojdzie do modernizacji infrastruktury operacyjnej. W konsekwencji można uznać, że przepisy w zakresie redukcji emisji metanu mogą dodatkowo wesprzeć realizację założeń Nowego Pakietu Gazowego i budowy rynku zielonych gazów. Nie bez powodu opiniujemy te akty prawne w ramach jednej procedury legislacyjnej.
Należy jednak pamiętać, aby przepisy dotyczące emisji metanu były wdrażane z dużą roztropnością oraz z uwzględnieniem przejściowości. Konieczne jest, by obowiązki w zakresie monitorowania, raportowania i redukowania emisji metanu zostały dostosowane czasowo w taki sposób by regiony UE oraz poszczególne firmy zdołały przygotować swoje zaplecze techniczne, kadrowe i metodologiczne.
Szczególnie ważnym jest, by nowo wprowadzane przepisy zapewniały nam realizację celów klimatycznych i strategicznych, ale jednocześnie uwzględniały pozycję wielu interesariuszy, a także wyjątkowo trudną sytuację na obecnym rynku energetycznym.
Mam nadzieje, że Nowy Pakiet Gazowy oraz rozporządzenie metanowe nad treścią, których pracujemy będą aktami prawnymi zapewniającym początek nowego rozdziału w europejskiej energetyce. Życzę sobie oraz Państwu by regiony i gminy, które reprezentujemy mogły wspólnie zbudować niezależny oraz zrównoważony sektor gazowy przyszłości, zapewniając Unii Europejskiej mocną i bezpieczną pozycję na arenie światowej.
Na koniec chciałem podziękować wszystkim Członkom Komitetu Regionów i Komisji ENVE, którzy aktywnie włączyli się w proces przygotowania tej opinii. Od początku procesu jej przygotowania zależało mi, aby tekst odzwierciedlał w najwyższym możliwym stopniu poglądy regionów z całej Unii Europejskiej. Stąd moje liczne konsultacje z Państwem, a także moje przychylne stanowisko wobec 13 z 15 złożonych na sesję plenarną poprawek.
Poprawki numer 7 i 12 odnoszą się do kluczowych założeń opinii, wobec których wypracowaliśmy już wspólnie satysfakcjonujący kompromis na poziomie Komisji ENVE i są to jedyne dwie poprawki, które sugeruję, aby Państwo odrzucili.
Dziękuję również za współpracę przy przygotowaniu tej opinii mojemu ekspertowi, Panu Profesorowi Grzegorzowi Tchorkowi z Uniwersytetu Warszawskiego, a także sekretariatom Komisji ENVE i mojej grupy politycznej – podsumował marszałek województwa.
(pp)
