Dziś (11 października) zmarł nagle Marek S. Szczepański, tyszanin z wyboru, wybitny socjolog, profesor Uniwersytetu Śląskiego. Był współzałożycielem i rektorem Wyższej Szkoły Zarządzania i Nauk Społecznych im. ks. Emila Szramka w Tychach. W 1996 roku pod jego redakcją ukazała się książka pt. „Tychy 1939-1993 Monografia miasta”. W 2009 r. przyznano mu tytuł Honorowego Obywatela Tychów. Prof. Szczepański był ekspertem w zakresie transformacji naszego regionu. Napisał wiele prac dotyczących socjologii miasta i przestrzeni. Miał 67 lat.
O śmierci profesora na swoim profilu społecznościowym poinformował Andrzej Dziuba, prezydent Tychów.
Na stronie internetowej Uniwersytetu Śląskiego czytamy, że prof. Marek S. Szczepański to socjolog o ugruntowanej pozycji naukowej w Polsce i na arenie międzynarodowej, uczony o niekwestionowanym autorytecie w środowisku i bogatym dorobku badawczym. W sposób charakterystyczny dla wielkich osobowości świata nauki łączy funkcje uczonego i nauczyciela – mistrza dla młodszych kolegów.
Urodził się 13 kwietnia 1956 w Częstochowie. Był absolwentem socjologii w Uniwersytecie Śląskim (1978); stopień naukowy doktora (1983) oraz stopień naukowy doktora habilitowanego (1989) uzyskał również w Uniwersytecie Śląskim. Tytuł naukowy profesora otrzymał w 1995 roku; od 1998 roku zatrudniony był na stanowisku profesora zwyczajnego.
W Tychach zamieszkał w 1979 r. Był współzałożycielem działającej w Tychach do 2013 roku Wyższej Szkoły Zarządzania i Nauk Społecznych im. ks. Emila Szramka. W latach 2001–2007 pełnił funkcję jej rektora. Uczelnię prowadziło miasto Tychy, a jej siedziba mieściła się w zmodernizowanej byłej osiedlowej kotłowni. Na przełomie wieków WSZiNS była dynamiczną szkołą, integrującą lokalną społeczność.
W 1996 roku pod redakcją Marka S. Szczepańskiego ukazała się książka pt. „Tychy 1939-1993 Monografia miasta”. Było to pierwsze, tak obszerne opracowanie dotyczące Tychów w wolnej Polsce (nie licząc przedwojennej monografii Ludwika Musioła).
Profesor Szczepański był również inicjatorem spotkań naukowych pod nazwą Tyskie Seminaria Majowe, dzięki którym Tychy, nie będąc wielkim ośrodkiem akademickim, zaistniały na naukowej mapie Polski.
Za zasługi dla miasta profesor otrzymał w 2009 roku tytuł Honorowego Obywatela Tychów.
Od ponad dwudziestu lat Marek S. Szczepański pełnił, z wyboru, ważne funkcje akademickie na Uniwersytecie Śląskim (prodziekan Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu Śląskiego w latach 1990–1993, dyrektor Instytutu Socjologii w latach 1993–2008, od 1991 roku pełnił funkcję kierownika Zakładu Socjologii Rozwoju).
Główne pola jego naukowych zainteresowań to: socjologia regionu i społeczności lokalnych, miasta i przestrzeni, zmiany i rozwoju społecznego oraz socjologia konfliktów społecznych i etnicznych.
Jak podaje UŚ, to autor, bądź współautor, ponad 350 prac naukowych – publikacje w USA, Wielkiej Brytanii, Francji, Kanadzie, Republice Federalnej Niemiec oraz Rosji, Słowacji i Ukrainie; autor licznych prac popularno-naukowych publikowanych m.in. na łamach miesięcznika społeczno-kulturalnego „Śląsk”.
O Marku S. Szczepańskim jego macierzysty uniwersytet pisał: „znakomity uczony i organizator badań naukowych oraz kształcenia akademickiego na najwyższym poziomie, doskonale rozumiejący wyzwania stojące przed nowocześnie rozumianym szkolnictwem wyższym, promotor młodej kadry naukowej, wspierający ważne projekty oraz inicjatywy badawcze, ceniony nauczyciel akademicki, wychowawca wielu pokoleń socjologów, cieszący się szacunkiem pracowników i studentów uniwersytetu”.
Marek S. Szczepański był wiceprzewodniczącym Komitetu Socjologii Polskiej Akademii Nauk, członek Polskiej Akademii Umiejętności (Stacja PAU w Katowicach), przewodniczącym Rady Naukowo-Programowej Międzynarodowego Centrum Studiów Śląskich, przewodniczącym Rady Naukowej Państwowego Instytutu Naukowego – Instytut Śląski w Opolu (w latach 2008–2012), członkiem Polskiego Towarzystwa Socjologicznego oraz Centralnej Komisji do Spraw Stopni i Tytułów (Sekcja I – Nauki Humanistyczne i Społeczne).
Prof. Szczepański był ponadto ekspertem Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego (program „Obserwatorium Kultury”), Narodowego Centrum Badań i Rozwoju oraz Fundacji na rzecz Nauki Polskiej i członkiem komitetów redakcyjnych wielu czasopism naukowych.
W 2016 roku został wyróżniony uniwersytecką Nagrodą „Pro Scientia et Arte” przyznaną „w uznaniu wybitnych osiągnięć naukowych i dydaktycznych”.
W 2011 kandydował bez powodzenia do Senatu RP z ramienia ugrupowania Unii Prezydentów – Obywatele do Senatu.
Prywatnie był mężem Darii Szczepańskiej, byłej wiceprezydent Tychów ds. społecznych, a obecnie prezes Tyskiego Towarzystwa Budownictwa Społecznego.
Jarosław Jędrysik
„Nie przytłaczał swoją wielkością”. Pogrzeb prof. Marka S. Szczepańskiego
